Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, sürdürülebilir bir formda etrafın korunması gayesiyle 7 Temmuz’da yeni bir yönetmelik taslağı yayınladı. Görüşe açılan ‘Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların İdaresi Yönetmeliği Taslağı’na nazaran bu maksatla üzerinde zerinde marka bulunan aygıtların toplanmasından o aygıtı üreten şirket sorumlu olacak. Yani Apple, Samsung, Xiaomi üzere ülkemizde faaliyet gösteren markalar sattıkları eseri tıpkı vakitte geri dönüşüm için de kabul etmek zorunda kalacak.
Yeni yönetmelik taslağına nazaran toplanan eserlerin nasıl geri dönüştürüleceği de detaylı bir formda ele alınmış. Toplanan aygıtların pilleri ayrılarak, atık pil idare sistemine ayrıyeten dahil edilecek. Elektronik aygıt üreticisi şirketler Etraf Bakanlığı tarafından oluşturulacak bilgi sistemine kayıt olacaklar. Bu bilgi sisteminde aygıtların izlenmesi ve piyasaya çıkan eserlerin ölçü vb. bilgilerinin izlenmesi sağlanacak. Üretim şirketleri atıkların toplanmasından ve bu toplanan atıkların işlenmesinden sorumlu olacak. Ayrıyeten geri dönüşüm süreçleri için şirketler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan ayrıca lisans almak zorundular.
İLK EMEL AYGITLARIN YENİLEREK TEKRAR KULLANIMA SUNULMASI
Yeni yönetmelik taslağında “Yeniden Kullanıma Hazırlama Tesisi” olarak isimlendirilen tesisler için Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı lisans verecek. Bu tesislerde toplanan aygıtlar mümkün olduğu durumda güzelleştirilerek yine kullanıma sunulacak.
Tüketiciler bu kapsamda, elektronik aygıt atıklarını ayrıyeten toplayarak, atıkları belediye, distribütör ya da üreticinin toplama sistemine teslim edebilecek.
YURTDIŞINDAN YENİLENMİŞ ELEKTRONİK AYGITLARA İTHALAT MÜSAADESİ GELİYOR
Yönetmelik taslağında dikkat çeken düzenlemelerden bir tanesi de elektronik aygıtların ithalatında oldu. Taslakta yurtdışında yenilenmiş olan elektronik aygıtlarla elektrikli aygıtların ithaline müsaade verildiği görülüyor. Yeni yönetmelik taslağı onaylanırsa Bakanlık tarafından lisans almış şirketler artık atık olmadığı ispatlanan kullanılmış ya da yenilenmiş aygıtları da ithal edilebilecek. İthalata ait düzenlemeyi ise Ticaret Bakanlığı düzenleyecek.
HER YENİLENMİŞ ESER İTHAL EDİLEMEYECEK
Dağıtım-distribütör şirketler de yeni eser sattıklarında, tüketicinin tıpkı çeşit eski aygıtını almakla yükümlü olacak. Fakat dağıtıcı, distribütör şirketler, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın sistemine kayıtlı olmayan üreticilerin eserlerini satamayacak.
ELEKTRONİK AYGITLAR İÇİN DEPOZİTO UYGULAMASI
Elektronik aygıt üreticileri eserin satışı sırasında depozito ya da Geri Kazanım Hissesi alabilecek. Bu sayede tüketicilerin artık kullanmadıkları elektronik eserleri geri dönüşüm tesislerine vererek ülke iktisadına kazandırması teşvik edilecek.