Bir küme Ankara’da ekonomik krizle ilgili bildiri dağıttı. Polis “çevreyi rahatsız etmek”ten para cezası kesti. Anayasa Mahkemesi “Kanun farklı yorumlanarak, başka bir hata ihdas edilmiş” diyerek cezayı iptal etti.
Polis, Ankara Natoyolu’nda, ekonomik kriz ile ilgili niyetlerini açıklamak maksadıyla hazırladıkları bildiriyi dağıtan bir kümeye çevreyi rahatsız ettikleri gerekçesiyle 153’er TL idari para cezası kesti.
Polis gelmeden evvel olay yerinden ayrılmasına karşın karakola davet edilerek ceza kesilen FCK, mevzuyu yargıya taşıdı.
Eylemin 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 37. hususu kapsamında cezalandırma konusu yapılamayacağını ve gerçekleştirdiği hareketin rastgele bir kabahat teşkil etmediğini belirterek idari para cezasına itiraz etti.
İtirazı inceleyen Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliği, itirazı “idari yaptırımın yasa ve adaba uygun olduğu” gerekçesiyle 13 Mart 2019 tarihinde kesin olarak reddetti. FCK Anayasa Mahkemesi’ne ferdî müracaatta bulundu.
Yüksek mahkeme inceleme sonunda Halkevleri Derneği’ne ilişkin bildirinin dağıtılması hareketiyle ilgili şu tespit ve değerlendirmelerde bulundu:
- Anayasa Mahkemesince alınan emsal kararlarda müracaatçılara isnat edilen hareketlerin 5326 sayılı Kanun’un 37. hususu kararında düzenlenen “mal ve hizmet satışı gayesiyle çevreyi rahatsız etmek” ögesinden “rahatsız etmek” kısmının kapsamında yer aldığı kabul edilmiştir.
- Buna nazaran uygulanan kuralın bütünlüğü bozulmak suretiyle içeriğindeki bir cümle getiriliş emelinden radikal biçimde farklı bir yoruma tabi tutulmuş ve başka bir kabahat ihdas edildiği değerlendirilmiştir.
- Anayasa Mahkemesine nazaran bu halde bir cezalandırmada bireylerin tüzel yardım almak suretiyle dahi hangi aksiyon ve kusurların kendilerine atfedilebileceğini, hatalı duruma düşebileceklerini bilebilmeleri mümkün değildir.
- Sonuç olarak kamu makamlarının kelam konusu yorumunun anılan kararın maksadını aşan zorlama ve öngörülemez bir yorum olduğu kanaatine ulaşılmıştır.
- Mahkemenin bildiri dağıtmayı bu husus kapsamında değerlendirmesinin unsurun özüyle çelişen ve öngörülemez bir yorum olduğu açıktır.
- Ortaya çıkan bu sonuç Anayasa’nın 38. hususunun birinci fıkrasında düzenlenen kabahat ve cezaların yasallığı prensibi ile bağdaşmamaktadır.
OYBİRLİĞİYLE KARAR VERİLDİ
Anayasa Mahkemesi şu kararı kurdu:
Suç ve cezaların yasallığı prensibinin ihlal edildiğine ait tezin KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,
Anayasa’nın 38. unsurunda teminat altına alınan hata ve cezaların yasallığı unsurunun İHLAL EDİLDİĞİNE,
Kararın bir örneğinin kabahat ve cezaların yasallığı unsurunun ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için tekrar yargılama yapılmak üzere Ankara 3. Sulh Ceza Hâkimliğine GÖNDERİLMESİNE,
4.500 TL vekâlet fiyatının müracaatçıya ÖDENMESİNE,
Başvurucunun tazminata ait talebinin REDDİNE,
Oybirliğiyle karar verildi.