Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) 2022 için belirlenecek asgari ücret görüşmeleri sürerken ‘Asgari Ücret Gerçeği 2021’ raporunu yayımladı.
DİSK-AR’ın asgari ücret araştırması, Türkiye’deki çalışma düzenine ilişkin çarpıcı sonuçları gün yüzüne çıkardı. Raporda Türkiye’de 10 milyona yakın işçinin asgari ücret civarındaki ücretlerle çalıştığı, milyonlarca çalışanın asgari ücrete erişemediği, kadın işçilerin dörtte birinin asgari ücret dahi alamadığı bilgisi yer aldı.
ÜCRETLİLERİN ÇOĞU ASGARİ ÜCRET CİVARINDA MAAŞ ALIYOR
Rapora göre, asgari ücretin yüzde 20 fazlası ve altında ücret alan işçilerin sayısı 9,7 milyon oldu. Bütün ücretli çalışanların yüzde 50’ye yakını bu kapsamda. Tüm ücretli çalışanların yüzde 64’ü ise (12,5 milyon işçi) asgari ücretin altı ile asgari ücretin bir buçuk katı arasında bir ücret elde ediyor.
Asgari ücret ile diğer emek gelirleri arasındaki makas kapandığı tespitine yer verilen raporda, “Türkiye’de emek gelirleri artışının sınırlı bırakılması asgari ücret ile diğer ücretlerin arasındaki makasın kapanmasına ve asgari ücret civarı bir ücretle çalışanların oranının artmasına sebep oluyor” ifadelerine yer verildi.
2005 yılında aylık ortalama ücret ve maaş geliri asgari ücretin 2,2 katı iken, 2019’da asgari ücretin 1,7 katına geriledi.
Ayrıca özel sektör işçilerinin yüzde 21,8’i asgari ücrete erişemezken, özel sektörde asgari ücret ve altında ücretle çalışanların oranı yüzde 44, asgari ücret civarında çalışanların oranı yüzde 69 oldu. 8,4 milyonu aşkın özel sektör işçisinin asgari ücretin yüzde 20’si ve altında ücretlerle çalıştığı belirtildi.
Geçtiğimiz yıl bu oran yüzde 64 olarak tespit edilmişti.
Asgari ücrete erişemeyenlerin oranı genelde yüzde 18 iken kadınlarda bu oran yüzde 25’i aştı. Asgari ücret civarında bir ücret ile çalışan kadınların oranı ise yüzde 60 oldu.
KİŞİ BAŞI MİLLİ GELİRE ORANI DÜŞÜYOR
1974’te kişi başına milli gelirin yüzde 80,6’sı düzeyinde olan asgari ücret, 2021 yılında milli gelirin yüzde 54,5’ine geriledi. Asgari ücret kişi başına gelire paralel olarak artsaydı brüt asgari ücretin 2021 yılında 3 bin 577 TL değil, 5 bin 645 TL olması gerekirdi.
DOLAR VE ALTIN KARŞISINDA ASGARİ ÜCRET ERİDİ
2008’de 371 ABD doları olan asgari ücret 2016’da 430 dolara yükseldi.
Sonrasında asgari ücret dolar cinsinden gerilemeye başladı. 2021 yılı ortalama kuruna göre asgari ücret 336 ABD doları iken, Kasım 2021 güncel kurlarına göre 270 dolara düştü.
Merkez Bankası’nın yıllık ortalama Cumhuriyet altını fiyatlarına göre 2003 yılında asgari ücretin yıllık tutarı ile 25 altın alınabilirken 2021’de yıllık net asgari ücretle sadece 10,4, güncel fiyatlara göre ise 7 Cumhuriyet altını alınabiliyor.