Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı Kasım 2021 bütçe gerçekleşmeleri verilerine göre, bütçe kasımda 32 milyar TL fazla verirken, 2021 Ocak-Kasım aralığında ise 46.5 milyar TL açık verdi.
Verilere göre, maliye ilk 11 ayda 1 trilyon 53 milyar 409 milyonluk vergi geliri, 1 trilyon 272 milyar 328 milyonluk bütçe geliri elde etti.
Yüksek enflasyon nedeniyle fiyatlardaki artış, sabit oranlı vergilerden daha çok gelir elde edilmesine sebep oldu. Tüketici fiyatlarındaki yüksek artış nedeniyle maliyenin hedeflediği vergi gelirleri aşıldı.
Böylece bütçe gelirleri, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 922 milyar 744 milyon olan yılsonu bütçe gelirlerini şimdiden aşılmış oldu. İlk 11 ayda toplanan bütçe gelirleri, 2021 yılı için konulan toplam gelir hedefinin üzerinde gerçekleşti.
GELİRDEKİ ARTIŞ GİDERDEKİ ARTIŞIN ÇOK ÜSTÜNDE
Merkezi yönetim bütçe giderleri ise kasımda 1 trilyon 318 milyar 829 milyon TL ile 2021 yılı merkezi yönetim bütçe başlangıç ödeneği olan 1 trilyon 346 milyar liraya yaklaştı. Buna göre, Buna göre, Kasım ayı itibariyle öngörülen bütçenin yüzde 98’i harcanmış oldu.
Aralık verileri ile birlikte bütçe gider gerçekleşmesinin başlangıç ödeneğini geçeceği dikkate alındığında, vergi ve diğer bütçe gelirlerindeki artış oranı giderlerdeki artışın çok üzerinde olacak.
Vergi Uzmanı Dr. Ozan Bingöl, ekim ayında paylaştığı bir tabloyla 2021 yılı Ekim sonu verilerine göre Merkezi Yönetim bütçe gelirlerinin yıl sonu bütçe gelir hedefini aştığını hatırlatmıştı.
Buna göre, aralık ayında elde edilecek vergi gelirleriyle birlikte 2021’de daha önceki 15 yılda hiç gerçekleşmemiş büyüklükte bütçe hedefinin üzerinde bir gelir gerçekleşmesi olacak.
Bingöl, hükümet yetkililerinin eşel mobil sistemi nedeniyle, vergi literatüründe ilk kez duyulan “vergiden feragat” kavramını dillendirdiğini hatırlatarak, “Oysa 2021 yılının ilk 10 aylık verileri Devletin toplamda “vergiden feragat” etmediğini vatandaşın hiç olmadığı kadar vergide fedakarlık yaptığını, bütçe gelir ve vergi hedeflerini aşmada son 15 yılın rekorunu kırdığını gösteriyor” dedi.
Dr. Ozan Bingöl
OZAN BİNGÖL: ENFLASYON ARTARKEN MALİYE KASASINI DOLDURDU
Bingöl, verilerle ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
1- Vatandaş 2021 yılında büyük fedakarlıkla bütçe hedefinin üzerinde vergi ödemiş olacaktır.
2- Sürekli dillendirildiği gibi 2021 yılında devletin vergi feragatinden değil, vatandaşın vergi fedakarlığından bahsetmek daha doğru olacaktır.
3- Enflasyon ve artan kurların vatandaşın cebini boşaltırken maliyenin kasasını doldurduğu görülmektedir. Vatandaş enflasyon vergisinin yanında reel anlamda da daha fazla vergi ödemiştir.
4- 2021 yılında vergi gelir gerçekleşmesinin bütçe hedefinin çok üzerinde gerçekleşecek olmasına karşın harcamalardaki sapmanın bu düzeyde olmayacağı dikkate alındığında bütçe açığında nispi bir olumlu sonuç ortaya çıkacağı anlaşılmaktadır. Ülkeyi yönetenlerin vatandaşın fedakarlığı ile gerçekleşen bu fırsatı değerlendirmesi ve mali disiplin yönünde olumlu şekilde değerlendirmesi gerekir. Böylece, vergi politikaları açısından en azından mali disiplin ufukta küçük bir ümit ışığı olarak görülebilir.