Bir periyot Boğaz’ın en süratlisi olarak İstanbullulara hizmet veren Paşabahçe Vapuru, 70. yaşında Boğaz’a geri döndü.
Dünyanın en eski tersanesi 566 yıllık Haliç Tersanesi’nde, İBB iştiraki Kent Çizgileri tarafından yine yolcularına kavuşturulan Paşabahçe’nin birinci yolcuları CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu ve İBB Lideri Ekrem İmamoğlu oldu.
HURDA OLMAKTAN KURTARILDI
Paşabahçe Vapuru, 2010 yılında Kent Çizgileri filosundan düşürüldükten sonra bahtına terk edilmişti. Lakin, bir gazete ilanı Paşabahçe’ye hayat verdi. 2019’da vapurun sökülmek üzere ihaleye çıkarılacağı haberinin akabinde Kent Çizgileri takımları, süratlice teşebbüslerini başlattı. Görüşmelerin akabinde çürümeye terk edilen Paşabahçe, Beykoz Belediyesinden alındı 566 yıllık Haliç Tersanesi’ne emanet edildi.
ADETA YENİ BİR GEMİ İNŞA EDİLDİ
Haliç Tersanesi’ne çekilen Paşabahçe’nin imgesi içler acısıydı. Vapur, gururlu geçmişinden gelen heybetini, unutulmuşluğun hüznüne bırakmıştı, tanınmaz haldeydi. Lakin, İmamoğlu devri ile birlikte ayağa kalkan Haliç Tersanesi’nin emektarları bu vapurdan 270 ton sac söktü, mekanik bakımını yaptı. Paşabahçe’yi dokusuna, geçmişine sadık bir biçimde yine inşa etti. Yaklaşık iki yıllık bir sürecin akabinde Paşabahçe, Kent Sınırları filosunun 29. üyesi oldu.
ESKİ KAMARALAR STANT ALANI OLDU
Paşabahçe’nin onarımı, aslına sadık kalınarak yapıldı. Birtakım alanlar ise tekrar değerlendirildi. Bu alanlardan kimileri da suyun altında kalan kamaralar. Yönetmeliği nazaran suyun altında kalan alanlar artık yolcu kamarası olarak kullanılamıyor. Kent Çizgileri takımları de suyun altında kalan bu alanları stant alanı olarak kıymetlendirme kararı aldı.
‘VAPUR KAFE’ DE VAR
Şehir Sınırları vapurlarının sevilen yeri Vapur Kafe, Paşabahçe’de de yer alıyor. Kafe’nin mekansal tasarımı Paşabahçe’nin yepyeni dokusana nazaran yapıldı. Paşabahçe’nin yolcuları da Vapur Kafe’nin zevkini yaşayacak.
ARTEMİS, YERİNE KONDU
Paşabahçe’nin onarımında çok değerli bir ayrıntı da ortaya çıktı. İstanbul’a birinci geldiği günden beri vapurda yer alan antik tanrıça Artemis rölyefi, onarım sürecinde vapurda bulunmuyordu. Yapılan temaslar sonucu saklandığı depodan çıkarılan Artemis rölyefi, alçı halinde bulundu. Kent Sınırları çalışanları Artemis rölyefine de onarım çalışması yaptı. Alçılardan arındırılan ve özgün imgesine kavuşan Artemis rölyefi, eski yerine yerleştirildi.
7 FİRMA SPONSOR OLDU
Tarihi Paşabahçe Vapuru ayağa kaldırılırken, iş birlikleri de yapıldı. Paşabahçe’nin onarım haberini alan tam yedi firma, vapurun iç dizaynında istekli olarak yer aldı. Tıpkı vakitte Kent Çizgileri, bir vapur onarımı için birinci defa sponsorluk muahedeleri yapmış oldu.
58 SENE İSTANBULLULARA HİZMET ETTİ
Paşabahçe Vapuru, 2. Dünya Savaşı sona erince Türkiye’den gelen talep üzerine 1952 yılında İtalya’dan İstanbul’a getirildi. Tarihi vapur, tam 58 yıl Boğaz’ın iki yakasında İstanbullulara ve turistlere ‘en hızlı’ hizmeti verdi.
PAŞABAHÇE’NİN DOKUNDUĞU HAYATLAR
Paşabahçe Vapuru, tıpkı vakitte kentin yüzen hafızası. Onlarca sene, bu vapurda neler yaşanmadı ki? Evlenme teklifleri, ayrılıklar, kavuşmalar, yazılan şiirler… Hatta, doğum bile yaşandı bu vapurda… 58 yıllık yaşanmışlık artık yeni hikayeler için Boğaz’da seyir halinde olacak.
DÜNYAYA GÖZLERİNİ PAŞABAHÇE’DE AÇTI
Deniz Yılmazişler’in 8 Aralık 1972’de Paşabahçe Vapuru’nda dünyaya geldi. Yılmazişler gözlerini dünyaya Paşabahçe vapurunda açarak Marmara Denizi’nde dünyaya gelen birinci ve tek çocuk olma unvanını da kazandı. Paşabahçe’nin kaptanı Ahmet Vural, sefer sırasında dünyaya gelmesi münasebetiyle bebeğe “Deniz” ismini verdi, seyir defterine işledi. Ne tesadüftür ki sonra Yılmazişler’in doğduğu gün olan 8 Aralık’ta, Paşabahçe onarım için Beykoz’dan Haliç Tersanesi’ne çekildi.
“ARTEMİS’İN VELİHATI OLDUM”
Denizcilikte gemiler daima bayanlara benzetilir. Genel inanışa nazaran adınlar rahmeti, sevgiyi ve koruyuculuğu temsil ediyor. Tahminen de bunun için erkek denizciler anne şefkati gereksinimiyle ya da sevdiği bayanın hasretiyle bayan ismi vererek onurlandırmış gemisini. ‘Deniz Yılmazişlerin’in doğumu’ da bir alamet olarak yorumlanıyor kaptanlar tarafından. Yılmazişler, Paşabahçe’de heykeli bulanan tanrıça Artemis’e atıf yaparak, “Artemis’in veliahttı oldum” diyor ve şunları ekliyor:
“72 yaşındaki Paşabahçe’nin 20 yaşındayken doğurduğu birinci ve tek kızıyım. Burcum, Yay. Artemis de ‘ok ve yay’ ile sembolize edilir. Artemis de eşini erken kaybetti, ben de… Ben bu tesadüfe inanıyorum…”
“BU GEMİ SENİN, DENİZ…”
Çocukluğunu Heybeliada’da geçiren Deniz Yılmazişler, çocukluğuna dair şu anıyı anlatıyor:
“Heybeliada’da yaşıyorsanız, vapur ulaşımı hayatınızın merkezi oluyor. Çocukken de daima Paşabahçe Vapuru’ndaydım. Kaptan Köşkü’nde oyun oynardım. Bir gün Ahmet Kaptan’ın, “Bu gemi senin, haydi asıl düdüğe!” dediğini hatırlıyorum. Paşabahçe Vapuru, Heybeliada’ya geldiğinde bölge sakinleri, “Deniz geliyor” dermiş.
“PAŞABAHÇE BİR KAPTAN İÇİN SON RÜTBEDİR!”
Mehmet Kaptan, baba mesleği olarak seçti kaptanlığı. 2005 yılında, 72 yaşındayken Kent Hatları’ndan emekli oldu; lakin ne o denizleri ne de denizler onu bırakabildi. Artık özel bir firmanın ticari gemisinde kaptanlık yapıyor. Kepçe, tam 11 sene (1990-2021) Paşabahçe’nin dümenine oturdu. Aralıksız bir halde kaptanlık yaptığı Paşabahçe’nin kıymetini şu sözlerle anlatıyor:
“Paşabahçe’de çalışmak bir kaptanın gelebileceği son rütbedir. Birinci sınıf kaptan olursunuz. Bu vapurda çalışmak başka bir serüven, başka bir anıdır. 1999 Yalova sarsıntısını, Paşabahçe’nin içindeyken iskelede yaşadım. O gemi, benim hayatımın kıymetli bir modülü. Kent Hatları’nın en hızlı gemisinin çürüğe gitmesi beni çok üzmüştü. Fakat yine yapılmasına, sahip çıkılmasına çocuklar üzere sevindim. Paşabahçe’yi yaşatmak İstanbul ismine büyük bir hizmet. Zira, bu türlü bir gemiyi bugün bile yapmak çok zordur. Kendine has özelliği ile her türlü dalgada hizmet verebilir.”
KUTU:
Sinem Dedetaş
ŞEHİR HATLIR GENEL MÜDÜRÜ
“Paşabahçe’nin sembolik bir manası da var bizim için. Hem tarihi tescilli bir vapuru İstanbul’a geri kazandırdık hem de tekrar bir gemi inşası yaptık. Yaklaşık 200 kişilik Kent Çizgileri çalışanlarının emeği ile çok özel bir iş Paşabahçe. 70. yaşında yeniden seferde… Pruvan neta, rüzgarın kolayına olsun Paşabahçe!”
FOTOĞRAF ALTI
Yenilenen tarihi vapur Paşabahçe, konuklarıyla birinci seferine çıktı.
FOTOĞRAF ALTI
Paşabahçe Vapuru’na binen Kılıçdaroğlu, İmamoğlu ve beraberindeki heyet, Sunay Akın’ın keyifli anlatımıyla Haliç çeşidi yaptı. Simit eşliğinde çay içen heyet, simitlerini martılarla paylaştı.
FOTOĞRAF ALTI (ana fotoğrafın alt yazısı)
Denizcilikte gelenektir, sefere çıkarken “pruvan neta olsun” denir. Yani ‘seyrine mahzur olacak, seni yolundan edecek yahut tehlikeye düşürecek bir durum olmasın’ denir. Pruvan neta olsun Paşabahçe!