Son birkaç ayda rekor değer kayıplarına imza atan Türk Lirası’nın alım gücü 19 yılda büyük bir düşüş kaydetti. Cebimizdeki 100 TL ile 2003’te 87 kilogram ekmek alabiliyorken bugün sadece 11 kilogram alabiliyoruz. Aradan geçen zamanda 76 kilogram ekmeğimiz buharlaşıp yok oldu, yoksulluğumuz artı. 2003’teki 100 TL’nin enflasyon oranında artırılması halinde bugünkü değeri 583 liraya denk geliyor. Ancak 583 liranın alım gücü de 2003’teki 100 lirayı yakalayamıyor. Öyle ki bugün 583 lirayla sadece 64 kilogram ekmek alınabiliyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verileri üzerinden yaptığımız hesaplamalara göre, 2003 yılında 1 kilogram unun fiyatı 1 lira 3 kuruş, ekmeğin kilosu 1 lira 15 kuruştu. Bugün ekmeğin kilosu 9.1 TL, un TÜİK’in fiyat derlediği markette 6.6 lira. 2003’te 100 TL 97 kilogram un alabilirken, bugün 15 kilo un almaya yetiyor.
100 LİRAYA 1.5 KİLO ET
19 yılda 9.5 kilogram dana eti alınan 100 lira bugün 1.5 kilograma yetiyor. 71 litre süt alınan 100 lira bugün 14 litre sütü almaya zor yetiyor. O yıl 100 liranın gücü 32.5 kilo tavuk eti, 24 kilo peynir ya da 20.3 kilo zeytin almaya yetip de artarken bugün 5 kilo tavuk eti bile almak mümkün değil. 100 lirayla markete giden 3 kilo peynir ya da 3 kilo zeytin alabilirse kendisini şanslı hissediyor.
Enflasyon yüzde 484 arttı
Paranın zaman değeri, aynı tutardaki paranın ileriki bir tarihteki farkını ifade ediyor. 2003’ün Kasım ayından 2021’in Kasım ayına kadar geçen sürede TÜİK’in inandırıcılığı sorgulanan tüketici enflasyonu bile yüzde 484 oranında yükseldi, hayat pahalılığı 5.8 kat arttı. Bu süre içinde maaşlar da arttı ancak özellikle son 4-5 yıldır fiyatlardaki hızlı artış maaş artışlarını öylesine katladı ki, insanların markete, çarşıya, pazara çıkacak cesareti kalmadı.