Toygun Atilla
Akkuyu NGS’nin yüzde 75’ine sahip olan Rus devletine bağlı nükleer güç şirketi Rosatom, Rus-Türk iştirakiyle kurulan Titan-2 IC İçtaş A.Ş. ile yapılan Akkuyu NGS inşaat mukavelesini feshetmek istedi. Fesih ihtarnamesi gönderildi. Titan-2 IC İçtaş A.Ş.’ye ilişkin e-mail ve telefonlar kapatıldı, girişlere blokaj koydu.
41 sayfalık kontrat fesih dokümanı, İngilizce Rusça olarak kaleme alındı. Mukavelenin, İngiliz kanunları uyarınca düzenlendiği tabir edildi.
Sözleşmenin feshine ait ihtarname, 22 Temmuz’da Akkuyu Nükleer A.Ş. Genel Müdürü Anastasia Zoteeva imzalandı ve gönderildi. Fesih, 26 Temmuz’da yürürlüğe girdi.
İŞ GÜVENLİĞİ, GECİKME VE PARANIN ADAPSIZ KULLANIMI
Her yıl emekçi vefatları ile gündeme gelen Akkuyu NGS inşaatı, mukavele feshinin değerli bir kısmını oluşturdu.
Titan-2 IC İçtaş A.Ş.’nin birçok kez uyarıldığını ve iş güvenliği tedbirleri alması konusunda ihtar gönderildiğini tabir eden Akkuyu Nükleer A.Ş., iş güvenliğine ait tedbir alınmadığını ve bu sebeple emekçi vefatlarına sebep olan kazalar yaşandığını söyledi.
Sözleşme feshi ihtarnamesi dokümanında dikkat çeken bir öteki unsurda, mukavele uyarınca sırf inşaat işlerinde kullanılması gereken avansların, Akkuyu NGS inşaatı hariç bir yere gönderildiği tabir edildi. Rosatom, hem Titan-2’ye hem IC İçtaş’a 9’ar milyon dolar (161 milyon 100 bin TL) borç verdi. Bu paranın 3 milyon 320 bin doları (59 milyon 428 bin TL), adapsız bir halde harcandı.
BÜYÜK GECİKME
Fesih ihtarnamesinde ayrıyeten proje için gereken ilerlemelerin ve “yapıtaşlarının” vaktinde yapılmadığı, inşaat sorumluluğun üstlenen Titan-2 IC İçtaş A.Ş.’nin sorumluluğunu yerine getirmediği, 4 numaralı güç ünitesi için gerekli güvenlik tedbirlerinin alınmadığı tabir edildi. Güç ünitesi inşasının birer yıl ertelendiği ve genel olarak inşaatta kayda paha bir ilerleme kaydedilmediği bildirildi.
Rus devletinin nükleer güç şirketi ve Akkuyu’nun yüzde 75 hissedarı Rosatom, Titan-2 IC İçtaş A.Ş.’nin gerekli husus, gereç ve ekipman tedarikini dahi yapmadığını söyledi. 2021’de beklenen unsur, gereç ve ekipman tedarikinin yalnızca yüzde 0,0001’i yapıldı. İnşaatta ilerleme ise beklenenin yüzde 0,34’ünde kaldı.
KOŞULSUZ ÖDEME: TAM 600 MİLYON DOLAR
Akkuyu Nükleer A.Ş., kontrat feshi sebebiyle, Rus-Türk paydaşlığıyla kurulan inşaat firması Titan-2 IC İçtaş A.Ş.’nin toplam 600 milyon dolar (10 milyar 740 milyon TL) şartsız ödeme yapması gerektiğini ve son tarihin 5 Ağustos olduğunu söz etti.
Aşağıdaki güç üniteleri için yapılması gereken şartsız ödeme:
1 numaralı güç ünitesi: 204 milyon dolar (3 milyar 651 milyon 600 bin TL)
2 numaralı güç ünitesi: 132 milyon dolar (2 milyar 362 milyon 800 bin TL)
3 numaralı güç ünitesi: 132 milyon dolar (2 milyar 362 milyon 800 bin TL)
4 numaralı güç ünitesi: 132 milyon dolar (2 milyar 362 milyon 800 bin TL)
Sözleşmenin feshi ile, Titan-2 IC İçtaş A.Ş.’nin Akkuyu tesislerindeki tüm faaliyetlerine son verildi.
Akkuyu Nükleer A.Ş. Anastasia Zoteeva
SÖZLEŞMENİN TARİHİ
Mersin’de imali devam eden Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesinin tasarım, inşaat ve ekipman tedarikine ait Akkuyu Nükleer AŞ ile Rus Titan-2 AŞ ve IC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ paydaşlığıyla kurulan teşebbüs ortasında mukavele 23 Temmuz 2019 tarihinde imzalandı.
Rus devletine ilişkin nükleer güç firması Rosatom’un en büyük hissedarı olduğu Akkuyu Nükleer A.Ş., Titan-2 IC İÇTAŞ ile olan mukavelesini feshetme tarafında karar aldı.
Akkuyu Nükleer A.Ş., 41 sayfalık İngilizce ve Rusça olarak yazılmış fesih yazısının münasebetlerini oluşturan belgeyi ortak olduğu Titan-2 IC İÇTAŞ’a sundu.
Akkuyu Nükleer A.Ş.’nin, kontrat hususları uyarınca Titan-2 IC İÇTAŞ A.Ş. ile paydaşlık mukavelesini tek taraflı olarak fesih kararı almasından sonra gözler Güç Bakanlığına çevrildi.
Enerji Bakanlığı olayla ilgili en son kararı hem Rus firması Titan-2’nin münasebetlerini hem de IC İÇTAŞ’ın mevzu hakkındaki görüşünü aldıktan sonra verecek.
İÇTAŞ KİMİN
IC Yatırım Holding İdare Şurası ve Lideri ve IC Vakfı kurucusu İbrahim Çeçen.
İbrahim Çeçen, 1941 yılında Ağrı’da doğdu. Birinci ve orta tahsilini Ağrı vilayetinde tamamladıktan sonra Cumhuriyet Üniversitesi İnşaat Mühendisliği kısmından mezun oldu.
İbrahim Çeçen, 1969 yılında İçtaş İnşaat’ı kurdu.
Ağrı’da kendi ismini taşıyan bir üniversitede kuran İbrahim Çeçen, öğrencilere karşılıksız verdiği burslarla da tanınıyor.
İbrahim Çeçen, Kasım 2009’da o devir Hürriyet Gazetesi muharriri olan Faruk Bildirici’ye verdiği röportajda Recep Tayyip Erdoğan’ın ilgisini üniversite yatırımından sonra çektiğini tabir etmişti.
İbrahim Çeçen o periyot Başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan ile yakın ilgisinin ise Antalya Havalimanın ikinci terminalini 13 ayda bitirmesi sırasında geliştiğini söylemiş, kendisinin takdirini kazandığını belirtmişti.
Toygun Atilla