Zeynep Tuba Bölümlü
-Yetişkinler kendilerine düzgün bir yapıtla tanışma, edebi zevk alma üzere sebeplerle kitap seçiyor lakin kelam konusu çocuklar olduğunda beklentilerini artırabiliyor, çocuk kitaplarına farklı misyonlar yükleyebiliyorlar. Bu bahiste ne düşünüyorsunuz?
Üç çocuk annesi biri olarak yetişkinlerin korku ve beklentilerini natürel ki anlıyorum. Kelam konusu şimdi hayatın başında, deneyim ve sahih algıdan uzak olan çocuklarımız, gençlerimiz olunca onları her çeşit sakıncalı uyarandan muhafaza ve ebediyen düzgün ve hoş olana yönlendirme ideali hepimizde ağır basıyor. Bu gerçek bir yaklaşım olsa da beklenti ve değerlendirmelerimizde ölçüyü gözetmek ve işi uzmanına vermek, her işin başında olduğu üzere çocuk edebiyatında da olması gereken bence. Çocuk kitaplarına salt kendi hakikat ve estetik zevkiyle yaklaşan yetişkinler günümüz çocuk dünyasından ya da bakış açısından uzak düşebiliyor. Ya da önyargılı, afaki yaklaşımlar çocuk için uygun ve hoş olan bir metni gereksiz yere karalayabiliyor. Bence çocuk ve genç edebiyatının dün ve bugününden biraz da olsa haberdar olmak, kitaba bir misyon biçerken müellifleri yayıncıları tanımak, edebiyatı didaktik ve monoton bir çerçeveye sokmamak, algımıza üniversal bir boyut kazandırmak çocuk ve gençlerin okumasına manalı bir kıymet katar.
-Son kitabınız Anlatmayı Çok Düşündüm’de çocuk ve gençlik edebiyatının husus sonlarının genişlediğini görüyoruz. Hakikaten kıssada dostluk, dayanışma, paylaşma, bayanların toplumda yer alma savaşı, ayrılan ebeveynler, istismar vb. problemler var.
Yetişkinler için kaleme aldığımız pek çok mevzu birebir vakitte çocuk ve genç edebiyatının da konusu olabilmeli bence. Kitaplarımı yazarken bahis manasında kendimi kısıtlamıyorum. Yalnızca olaya hitap ettiğim yaş kümesi açısından bakabilmeyi, onların his ve niyetlerini anlamayı ve anlayacakları lisandan anlatmayı hedefliyorum. Bir gençlik romanı olan Anlatmayı Çok Düşündüm’de bugüne kadar pek değinilmeyen lakin çocuk, genç, yetişkin herkesi ilgilendiren bedensel istismar ve parçalanmış aile bireylerinin dünyasından husus ve karakterler seçtim. Anne baba ayrılığı günümüzde çokça yaşandığı için bu husustaki kitaplar artış gösterse de birçok insanı ilgilendiren bedensel istismar/taciz konusunda ne yazık ki fazlaca kitap yok.
-Riskli bahislerin çocuk kitaplarında yer alması/almaması gerektiği hâla tartışılan bir husus lakin çocuk/gençlik edebiyatı yapıtlarında, okurun kendisine benzeyen karakterler üzerinden tecrübe kazanmasını da bekliyoruz. Bu bir çelişki mi?
Sizin de dediğiniz üzere çocuk ve genç edebiyatı yapıtlarında, çocukların kendilerine benzeyen karakterler üzerinden tecrübe kazanmalarını bekliyorsak neden bu ve bunun üzere mevzuları görmezden gelelim ki. Zira var olan şeyi yok sayamayız. Yok saydığımız ve üstünü örttüğümüz vakit ortadan kalkmış da olmaz. Bir haksızlığın ya da zulmün gündeme gelmesine ve ses getirmesine set çekmiş oluruz o kadar. O da bu kabahatleri işleyen ve berbatlıktan beslenen bireylerin işine fayda. Bu hassas mevzuyu ele almayı başıma koyduğumda ise romanımı on üç artı yaş okuyacağı için, tabiri caizse kaş yapayım derken göz çıkarmamaya azami dikkat ettim. Niyetim yalnızca yaşayanda büyük travmaya sebep olan taciz gerçeğini ortaya sermek, ajitasyon yapmak, genç ve aileleri paniğe sürüklemek elbette değildi. Herkesin başına gelebilecek olan makûs gerçekliğin yaşandığı durumlarda takip edilecek yol haritası ne olmalı, aile, genç, çocuk ortasındaki irtibat nasıl kurulmalı, zorbaların ve zorbalıklarının önüne aile, arkadaş, toplum dayanışmasıyla nasıl geçilir, türel mücade nasıl yürütülür ve adil bir sonuca cesurca nasıl yol varılır? İşte tüm bu sorunların tahlil noktalarına değinmek istedim. Edebiyatın bir başka manası da okuduğumuz metnin kahramanlarıyla özdeşim kurabilmek ve empati yapabilmekse Anlatmayı Çok Düşündüm’ün tam da bu noktada maksadına ulaşacağını umut ediyorum.
Kitabın bir öbür değerli konusu olan boşanma ve aile bütünlüğü bozulmuş çocukların dünyası. Romanın baş karakteri Asya’nın hayatı kendi hayatımla benzerlik gösterdiği için onu manaya ve anlatmada hiç kahır yaşamadım. Hatta onunla özdeşim kurarken rahatladım diyebilirim. Biraz bâtın gizli mevzulara değinmiş olsam da Anlatmayı Çok Düşündüm, bizi üzen, yoran ve anlattığımızda tahlil sunan sıkıntılara ışık tutan bir roman bana nazaran.