URFA – Son 3 gündür tesirli olan yağışlar Urfa’daki merkez ilçeler Karaköprü, Eyyübiye ve Haliliye ile Bozova, Halfeti, Suruç ve başka kırsal ilçelerde derelerin taşmasına ve birtakım bölgelerde su baskınlarına yol açtı. Altyapı yetersizliği nedeniyle birkaç saatlik yağmur bile önemli taşkınlara sebep olurken, tedbirlerin yetersizliği 2023 yılında 17 kişinin ömrünü yitirdiği sel felaketini hatırlattı.
‘HER YAĞIŞTA KONUTUMUZDAN ÇIKMAK ZORUNDA KALIYORUZ’
Urfa’nın bilhassa su baskınlarına yatkın olan bölgelerinde yaşayan halk, her yağmurda büyük endişe yaşadıklarını belirtiyor. Karakoyun Deresi’ne yakın olan Süleymaniye Mahallesi sakinleri, taşkın tedbirlerinin yetersiz olduğunu ve altyapının güçlendirilmesi gerektiğini lisana getirerek, bu durumun bir an evvel çözülmesi gerektiğini tabir ediyor.
Süleymaniye Mahallesi’nde yaşayan bir mahalle sakini, yaşadıkları tedirginliği şöyle lisana getirdi: “Her yağmur yağdığında konutumuzdan çıkmak zorunda kalıyoruz. 2023’teki sel felaketinde yakınlarımızı kaybettik, konutumuzu ve eşyalarımızı su bastı. O günden beri kapılarda oturuyoruz, uyuyamıyoruz. Endişeyle yaşıyoruz, zira bir yağmur daha yağarsa konutumuzu suyun götüreceğinden tasa ediyoruz. Kimse gelip bize yardım etmedi, mahallemizde bir düzenleme yapılmadı. Tekrar sel olsa birebir felaketi yaşayacağız.”
‘YANLIŞ İMAR PLANLARI SEL RİSKİNİ ARTTIRIYOR’
Şehir Plancıları Odası Şanlıurfa Şubesi Başkanı Mehmet Selim Açar, yaşanan sel felaketlerinin sorumlularının hem DSİ hem de mahallî idareler olduğunu belirterek çarpık yapılaşmaya dikkat çekti. Açar, “Şanlıurfa’nın altyapısı ve imar planları önemli külfetler içeriyor. Dere yataklarının etrafındaki yeşil alanlar imara açılmış, betonlaşma had safhada. Bu da doğal felaketlerin boyutlarını artırıyor,” dedi.
Kent Plancıları Odası Şanlıurfa Şubesi Başkanı Mehmet Selim Açar Açar, kentteki yapılaşmanın çağdaş şehircilik unsurlarına uygun olmadığını vurgulayarak, “Geçmiş belediyeler birbirini suçluyor lakin sorumluluk herkeste. Dere yatakları korunmamış, imara karşıt yapılar yapılmış. Bu da her yağmurda önemli taşkın riskleri yaratıyor. Bilhassa Karakoyun Deresi etrafında yapılan yanlış yapılaşma, sel riskini önemli ölçüde artırıyor. DSİ’nin de bu mevzuda ihmalleri büyük” diye konuştu.
Açar ayrıyeten, iklim değişikliğinin tesirlerine de dikkat çekerek, “Geçen yılın hava şartlarıyla bu yılın ki tıpkı değil. Yağış rejimi değişiyor ve bu duruma hazırlıklı değiliz. Afet risk planlarının güncellenmesi kaide. Şayet tabiatın akışına müdahale etmeye devam edersek, sonuçlarına katlanmak zorunda kalırız. Bu olaylar felaket değil, tabiatın doğal reaksiyonları. Asıl felakete yol açan insan müdahalesidir” tabirini kullandı.
Şanlıurfa Mimarlar Odası Başkanı Pirkan Kılıç ‘DERE YATAKLARI YOK EDİLDİ, TAHLİYE KANALLARI YETERSİZ’
Şanlıurfa Mimarlar Odası Başkanı Pirkan Kılıç ise sel felaketinin yaşandığı bölgeleri dere yatağı olarak tanımlamamak gerektiğini söz ederek şu bilgileri verdi:
“Aslında bu bölgeler dere yatağı değil. Evvelden bir dere vardı, gerçek. Bir yataktı lakin artık bunlar bütün bölgenin su tahliye kanalları haline geldi. Yani orası bir dere değil, zira dere yok. Bu açıdan bir risk yokmuş üzere görülüyor. Ancak risk şöyle oluşmaya başlıyor. Bölgenin tamamını betonlaştırıp inşaat yaptığınızda yeni su kanalları yaratıyorsunuz. Artık su öbür yerlerden gelmeye başlıyor. Doğal olarak da kendi kaynaklarını ve yataklarını kaybeden tüm su kaynakları bir noktada buluşmaya başlıyor. Bunu devlet eliyle yaptık. DSİ kanallar yapmaya başladı. Tabi o günün kaidelerinde, o günün para durumu, müsaadeleri, o günün bütçesi doğrultusunda örnek veriyorum, 5 metre genişliğinde 3 metre yüksekliğinde bir dere yapıyorsunuz. Yılda bir de olsa, on yılda bir olsa da çok fazla yağış alabiliyor. Birinci yağışlar en büyük tehlikeyi yaratıyor. Birinci yağışta toprak suya çabucak ulaşamadığı için su yüzeyinden akıp bu dere yataklarında çamurla birlikte ağırlaşıp daha da akışı zorlaştıran bir hale geliyor.”
‘BİR DEFA YAPACAĞINIZ YATIRIM SİZİ ASIRLARCA KORUYACAK’
Urfa’nın tarihinde 4 büyük sel olduğunu, son 50 yıldır yağış olmamasının sel riskini ortadan kaldırmadığını tabir eden Kılıç tahliye kanallarının yetersiz olduğunu vurguladı:
“Bunlar her gün olan şeyler olmasa da bir defa bile olduğunda canlarımızı kaybediyoruz, maddi hasarlar meydana geliyor. En son geçen sene 16 Mart’ta yaşananları gördük. Binlerce yapıtımızın olduğu müzemiz kapandı, turizm etkilendi. Bütün bu sorumlulukları ve riskleri göz önüne aldığımızda yapılacak yatırım bunun yanında hiçbir şey. Bir sefer yapacağınız yatırım sizi asırlarca koruyacak.
50 yıldır yağış almamış olması Urfa’nın bir daha sel göremeyeceği manasına gelmez. Bütün bu riskleri göze almak lazım. Bu yapılanma ve çalışmaları bir an evvel hızlandırıp bugünkü çağdaş yapıya da uygun bir halde büyütmek ve genişletmek elzem durumda. Bu kanallar bugün gereksinimleri karşılamıyor, bugün karşılasa yarın karşılamaz. Bir biçimde bunların tamamlanması gerekiyor.”
Mahmut Tanal MAHMUT TANAL MECLİS GÜNDEMİNE TAŞIDI
Urfa’da geçtiğimiz yıl meydana gelen sel felaketinin izleri hala dururken evvelki gün kentte tesirli olan sağanak yağış sonrası maddi ziyan meydana geldi. CHP Milletvekili Mahmut Tanal sel felaketindeki ihmalleri ve sel sonucu oluşan ziyanları Meclis gündemine taşıdı. Tanal, Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ile İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın ayrı başka yanıtlaması talebiyle soru önergesi hazırladı.
Kentteki sel baskınlarına karşı önlem almayan yetkililer hakkında neden soruşturma açılmadığını soran Tanal sel ve su taşkınlıkları nedeniyle meydana gelen zararın ne vakit karşılanacağını sordu.