TEKNOLOJİ devleri evvel hayatımızı kolaylaştıran dijital hizmetlere fiyatsız olarak erişmemize bir mühlet müsaade verdi. Sonra bu hizmetleri geliştirdi, özelleştirdi ve aylık tertipli ödemelerle satışa çıkardı. Geldiğimiz noktada müzik, dizi-film, kapıya süratli kargo, gelişmiş haritalama, tanınan toplumsal medya uygulamalarının ekstra özellikleri üzere birçok farklı alanda aylık abonelik almayan kullanıcı neredeyse kalmadı. Teknoloji şirketleri için önemli kârlılıklar getiren bu prosedüre süratle otomotiv üreticileri de başvurmaya başladı. Arabalarını giderek daha da “akıllı” hale getiren üreticiler, ek özellikleri açmak için şoförlerden aylık nizamlı ödemeler istemeye başladı.
300 BİN TL’YE OTONOM
Bazı üreticilerin araçta hazır gelen temel özellikler için bile aylık abonelik dayatması tüketicilerin reaksiyonuna yol açtı. Elektrikli araçlar üretmek için yüksek maliyetlerle karşılaşan otomotiv üreticilerine nazaran ise bu gördüklerimiz şimdi başlangıç, gelecekte markaların en büyük gelir kaynağı şoförlerden alacağı aylık abonelikler olacak. Abonelik baskısının birinci örneğini, Twitter’ı satın alıp “mavi tik” özelliğini fiyatlı hale getiren Elon Musk’ın sahibi olduğu elektrikli araba markası Tesla başlattı. Şirket şu anda müzik, gelişmiş uydu haritası ve başka gibisi uygulamalar için şoförlerden ayda 10 talep ediyor. Tesla’nın yakında Türkiye’de de açmayı planladığı gelişmiş otonom sürüş (FSD) özelliği için istediği tek seferlik fiyat ise 15 bin dolar (yaklaşık 300 bin TL).
BEYGİR BAŞI 1 DOLAR
Alman üretici Mercedes-Benz de geçtiğimiz günlerde ABD ve Kanada’daki şoförler için epeyce tartışmalı bir özellik sunmaya başladı. Şirket, şoförlere dilerlerse elektrikli araçları EQE ve EQS’in performansını yükseltebilecekleri aylık, yıllık yahut tek seferlik ödeme paketleri çıkardı. “İsteğe Bağlı Performans Yükseltmesi” ismiyle satışa çıkarılan pakete nazaran, EQE 4MATIC Sedan’ı 288 beygirden 348 beygire (+60 beygir) çıkarmak isteyen şoförler aylık 60 dolar, yıllık 600 dolar yahut tek seferlik 1.950 dolar fiyat ödeyecek. EQS 450 4MATIC SUV’u 355 beygirden 435 beygire (+80 beygir) çıkarmak için de aylık 90, yıllık 900 yahut tek seferlik 2.950 dolar ödemek gerekecek.
KOLTUK ISITMANI 18 DOLARA AÇARIM
Sürücülerden talep edilen ek fiyatlarda en çok reaksiyon çeken markalardan birisi BMW oldu. Alman üretici halihazırda araçla birlikte gelen koltuk ısıtma özelliğini İngiltere üzere belli ülkelerde “ConnectedDrive” isimli mağazında aylık 18 dolara satışa çıkardı. Markanın bu özellik için istediği öbür ödeme seçenekleri ise yıllık 180 dolar ve tek seferlik 415 dolar oldu. BMW tıpkı mağazada uzun far asistanını aylık 12.5 dolara, park yardımını aylık 31 dolara satmaya başladı. Öte yandan, Toyota daha evvel fiyatsız olarak sunulan “anahtarlıkla uzaktan araç çalıştırma” özelliği için ayda 8 dolar fiyat isterken, General Motors da Buick, GMC ve Caddilac Escalade şoförlerinin taşınabilir uygulama üzerinden araç kilidini açabildiği özelliği üç yıllığına 1.500 dolar istediği bir paketin içine koydu.
YAKINDA BİRİNCİ ÖRNEKLERİ TÜRKİYE’DE DE AÇILACAK
ŞİMDİLİK ABD, İngiltere, Kanada ve Avrupa’nın aşikâr ülkelerinde kullanıma açılan aylık abonelik sistemi ‘akıllı’ araçların pazara daha çok girmesi ve markaların BTK’nın belirlediği kurallarını karşılayıp araçlara kendi SIM kartlarını yerleştirmesiyle birlikte elbet ki Türkiye’de de yaygınlaşacak. Lakin, şoförlerin bilhassa BMW örneğindeki üzere halihazırda gelen bir özelliği açmak için ek fiyat talep edilmesini pek beğenilen karşılamayabilir. Markaların aylık abonelik sistemini agresif bir gelir kaynağına dönüştürmesi aykırı tepebilir. Cox Automotive’in bahisle ilgili yaptığı son araştırma da, İsteğe Bağlı Özellikler (FoD) üzerinden yüksek gelir elde etmeyi bekleyen otomotiv şirketlerinin gelecekte zorluklarla karşılaşabileceğini ortaya koydu. Araştırmaya katılan 4 şoförden 3’ü markaların bu yaklaşımına “şüpheli” olarak yaklaştı.
TOGG’DA BU ÖZELLİKLER ABONELİKLE SATILABİLİR
otomobil üretiminin ötesindeki hizmetlerden yüksek gelir elde etmeyi hedefleyen şirketlerden birisi de Togg. Şirket araçla birlikte gelen uygulama mağazası “Trumore”daki kimi uygulamaları aylık, yıllık yahut tek seferlik fiyatlarla satışa çıkarmayı planlıyor. Başka yandan, Togg’un 2023 yılı teslimatlarına özel 7 yıl fiyatsız olarak sunduğu “Adaptif Şoför Asistanı”, “Yoğun Trafik Pilotu”, “Trafik Işığı Tanıma”, “Acil Durum Frenleme” ve “Ön Çarpışma Uyarısı” özelliklerini de önümüzdeki devirde fiyat karşılığında açması bekleniyor. Şirketin CEO’su Gürcan Karakaş bir aktiflikte, “Sektör artık yalnızca arabadan kazanılacak bir durumda değil. Tüketici elektroniğinde ne olduysa 15 yıl sonra otomotivde de olacak” demişti.