Borsa İstanbul katkılarıyla oluşturulan Borsa İstanbul Uygulama ve Finans Simülasyonu Laboratuvarı (BİSTLAB), Eskişehir Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde düzenlenen programla açıldı.
Açılışa, Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fuat Erdal, Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun ile çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı. Açılışta konuşan Borsa İstanbul A.Ş. Genel Müdürü Ergun, Borsa İstanbul’un, Dünya Borsalar Federasyonu sıralamasına göre dünyanın en likit borsası olduğunu söyledi.
“HIZIMIZ 4 KAT, KAPASİTEMİZ 10 KAT ARTTI”
Borsa İstanbul’un ülkenin tek borsası olduğunu hatırlatan Ergun, şunları söyledi:
* Ama bununla da kalmıyoruz. Alıcı ile satıcıyı buluşturan, arzla talebin kesiştiği bir platformuz. Bizim platformumuz, bizim borsamız BISTECH altyapısıyla, Nasdaqdan aldığımız teknolojiyle dünyanın en iyi BT altyapısına sahip. Niçin böyle bir teknolojiyi kullanıyoruz? Çünkü biz yatırımcıların en hızlı bir şekilde, en etkin bir şekilde borsamızda alım ve satım yapmasını istiyoruz. Bu yeni teknolojiyle hızımız 4 kat, kapasitemiz 10 kat arttı.
* Dünya Borsalar Federasyonunun sıralamasına göre dünyanın en likit borsasıyız. Bu ne demek? Hatırlarsınız 22 Martta Borsa İstanbul tarihinde ilk defa, belki tarihinde son defa ciddi anlamda düşüş yaşadı. Bütün endeks yüzde 10a yakın düştü. Endeks devre kesiciler çalıştı ki bu da tarihte ilk defa çalıştı. Bu pazartesi günüydü. Salı günü de düştü. Şimdi hepimizin gördüğü manzara o gün neydi? Endeks bugün yüzde 10 düştü, kara pazartesi. Salı günü de düştü. Ama hepimizin görmediği, arkasında yatan, dev, buz dağının görünmeyen kısmı neydi? O da şuydu.
* Arkadaşlar, o gün satmak isteyip satamayan bir tane satıcı yoktu. Düşüş yüzde 10 dahi olsa eğer bir yatırımcı o gün payını satmak istiyorsa satmayı başardı. Başardı kelimesi az bile. Entera bastığı an sattı. Hiç duydunuz mu? Tahta düştü, ben satmak istiyordum ama satamadım diye. Neden? Çünkü dünyanın en likit borsasıyız. Dünyanın en likit borsası demek satmak istediğin zaman satabiliyorsan, almak istediğinde alabiliyorsan yani işlemi gerçekleştirebiliyorsan siz dünyanın en likit borsasısınız.
“BU SENE İŞLEM HACMİ VE HALKA ARZDA REKOR KIRDIK”
Ergun, sözlerini şöyle sürdürdü:
* Biz bu sene enlerin borsasıyız. Bu sene endekste rekor kırdık. Bu sene işlem hacmimizle rekor kırdık. Bu sene halka arzlarda rekor kırdık. 2021 yılında 52 tane halka arz oldu. Bir önceki rekor 1990 yılında 35 halka arzdı. Bu yıl 22 milyar lira halka arz tutarı gerçekleşti. Yani 52 şirketimiz 22 milyar lira bankadan kredi olarak çekmedi, sermaye piyasalarından bu finansmanı sağladı.
* 22 şirketimiz yatırımlarını, büyümelerini sermaye piyasaları yoluyla finanse etti. Geçen yıl 8 şirket ve 1 milyar liraydı. Bu kimin sayesinde oldu? Bu da yatırımcılarımız sayesinde oldu. Bu sene halka arzlara gelen yatırımcı sayımız 800 bini aştı. Geçen sene kaçtı? 30 bin. Ondan önceki sene 20-30 bin. 40 bini hatırlamıyorum. Her gün seyrediyorsunuz endekste rekor kırıyoruz. Endeksteki rekor tek başına anlamlı mı? Değil.
* İşlem hacmiyle destekleniyor mu ona bakıyoruz biz. Bizim bu sene ortalama günlük işlem hacmimiz 28 milyar lira. Geçen seneki ortalama işlem hacmimiz 26 milyar lira. Son 2-3 aydaki endeksteki, rekorların kırıldığı endeksteki günlük işlem hacmimiz 50 milyar lira. İki gün önce de 4 milyar lira ile işlem hacmi rekoru kırdık. Bu da yatırımcılarımız sayesinde. Borsanın temelinde yatırımcılarımız var. Yatırımcı yoksa sermaye piyasalarının bir anlamı yok. 2020 Ocak ayında yatırımcı sayımız 1,2 milyondu. Bugün 2,5 milyon, 2 katına çıkmış.
“TASARRUF YAPMASINI BİLMİYORUZ, AİLE BÜTÇESİNİ YÖNETMESİNİ BİLMİYORUZ”
Borsada yatırım yapacaklara uyarılarda bulunan Ergun, finansal okur yazarlığın artırılması gerektiğini ifade etti. Yatırımcıların öncelikle tasarrufla başlamaları gerektiğini kaydeden Ergun, şu açıklamalarda bulundu:
* Biz borsa olarak ne yaparsak yapalım tek bir hedefimiz var; yatırımcılarımıza hizmet. Yatırımcılar bizim en önemli müşterimiz. Yatırımcılarımız bizim için bu kadar önemliyse, yatırımcılarımız bütün sermaye piyasalarının temelinde yatıyorsa o zaman bizim dönüp dolaşıp bu yatırımcılarımızın bir şekilde finansal okur yazarlığını artırmamız lazım.
* Niye? Yatırımcı doğru yatırım yapabiliyor mu? Ama doğru yatırımdan önce tasarruf yapabiliyor mu? Öncelikle tasarruftan başlaması lazım. Tasarruf yapmasını bilmiyoruz. Aile bütçesini yönetmesini bilmiyoruz. Kredi kartları ile taksitlerle yaşıyoruz. Bir projemiz, bir vizyonumuz, bir planımız var mı? Yatırımcılarımızın önce aile bütçesinden başlayarak kendilerine bir plan, bir vizyon, bir strateji çerçevesinde eğitilmeleri lazım.
* Sonra tasarruf yapmayı öğrenmeleri lazım. Sonra o tasarrufu da yine belli bir strateji çerçevesinde akıllı bir şekilde yatırıma çevirmesi lazım. Bunların hepsinin toplamına ‘Yatırımcıların finansal okur yazarlığının artırılması’ diyoruz. Eğer biz finansal okur yazarlığı yüksek bir yatırımcı kitlesine sahip olamazsak bütün bu yaptığımız çalışmaların, altyapıların, ürünlerin hiçbir önemi yok.
“SOSYAL MEDYAYA İTİBAR ETMEYİN”
Özellikle sosyal medyada çıkan haberlere itibar edilmemesi gerektiğini belirten Ergun, finansal okur yazarlığa dikkat çekerek şu ifadeleri kullandı:
* Finansal okur yazarlığı yüksek bir yatırımcı kitlesine sahip olmak önemliyken biz de Borsa İstanbul olarak bunun en doğru adresi olan üniversitelerimize, gençlerimizin ayaklarına giderek birer laboratuvar kurmak istiyoruz.
* Diyoruz ki; ‘ey gençlerimiz bakın, sosyal medyaya itibar etmeyin. Lütfen bu işi burada yaptığınız gibi bilimsel yollarla öğrenin. Gelin laboratuvarlarda öğrenin. Kimya gibi, biyoloji- fen gibi bunu laboratuvarda öğrenin. Her türlü altyapı desteğine biz varız. Ekibimizle biz buradayız. Buradaki bilgiler gecikmeli bilgiler.
* Deneyin, alın, satın, bir kaybedin. Düşün, düşünce kalkmasını öğrenin. Nerelerde hata yapıyorsunuz, nerelerde zaaflarınız var, nerelerde hırslarınız var bunları görün. Burada kendinizi görün.
“DÖRDÜNCÜ GÜN TOKADI VURURLAR”
Borsa ile ilgilenmek isteyen yatırımcıların mutlaka uluslararası kabul görmüş yatırım kuruluşlarının, bankaların raporlarını okumaları gerektiğinin altını çizen Ergun, sosyal medyadaki tüyolarla yatırım yapılamayacağını anlatarak şunları söyledi:
* Borsa ile oynamıyorsunuz, siz hayatınızla oynuyorsunuz. Siz cebinizdeki 3 kuruşla oynuyorsunuz. Bakın sizi çarparlar. Bir kazanırsın, iki kazanırsın, üç kazanırsın. Tadını verirler ağzınıza, dördüncü gün tokadı vururlar, hepsini toparlayıp götürürler. Böyle zengin olan biri yok.
* Ama siz finansal okur yazarlığı yüksek bir yatırımcıysanız, siz burada düşe- kalka öğrendiyseniz, durmanız gereken yeri de öğrendiyseniz gerçek hayata çıktığınızda günlük al-sat yapabilirsiniz. Bunda hiçbir sakınca yok. Alırsınız ama bilinçli alırsınız.
* Bilançosuna bakmışsınızdır, KAP’dan özel durum açıklamalarına bakmışsınızdır, sosyal medyadaki iki habere itibar etmemişsinizdir. Arkadaşlar, yarın gerçek hayatta yatırım yapmaya gittiğinizde, bir aracı kurumla çalıştığınızda lütfen aracı kurumdaki yatırım danışmanlarınıza itibar edin.
* Aracı kurumların araştırma analiz raporlarını okuyun. Medya artık elinizde, ulaşılabilirlik artık o kadar kolay ki bu işlere biraz vakit ayırın. Uluslararası kabul görmüş yatırım kuruluşlarının, bankaların raporlarını okuyun. Sosyal medyadaki tüyoları okumayın.
Eskişehir Anadolu Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fuat Erdal ise “Bu laboratuvarda genç yatırımcılarımız bir yandan finansal bilgilerini artıracaklar, finansal araçları öğrenecekler. Simülasyon ortamında alacaklar, satacaklar, kazanacaklar, kaybedecekler. Ama aynı zamanda buranın verdiği imkanlarla birlikte yetkin bir finansal piyasa uzmanı olarak yetişmiş olacaklar” diye konuştu. DHA