Dolar güne rekor üstüne rekor kırarak. Bir önceki ise 10 Ağustos 2018’de günlük %15 ile görülmüştü. Bu da ABD ile yaşanan rahip Brunson krizine denk geliyor. Dolar/TL oldukça volatil bir seyirle işlem görürken tl’nin 3 aylık öngörülen oynaklık göstergesi spot piyasadaki satış baskısının ivme kazanmasıyla Mart’tan bu yana en yüksek seviyeyi gördü.
DOLAR KAÇ TL? 1 DOLAR NE KADAR?
DOLAR NE KADAR?
1 Dolar bugün satış olarak ise 12.88 TL dolaylarında işlem görüyor.
PİYASALARDA SON DURUM
Dünyanın pek çok ülkesi faiz artışı ya da desteklerini çekme eğilimine girerken, Türkiye’de faizlerin dünyanın aksine düşürülmesiyle dolar/TL sert dalgalanmalarla birlikte yükseliyor. Dolar/TL’de aralıksız yükseliş 11’inci gününde. Erdoğan düşük faizlere ilişkin, “Bu politika ile biz ne yaptığımızı, ne için yaptığımızı, nasıl yaptığımızı hangi risklerle karşı karşıya bulunduğumuzu, sonunda ne elde edeceğimizi gayet iyi biliyoruz” derken, süreci “ekonomik kurtuluş savaşı” olarak niteledi. Erdoğan faizlerin düşük tutulmasını “memnuniyet verici” olarak niteleyerek, TL’deki değer kaybı nedeniyle meydana gelen fiyat artışlarının yatırımları doğrudan etkilemeyeceğini ifade etti. TCMB %20’ye yakın seyreden yüksek enflasyona ve TL’de art arda gelen sert değer kayıplarına rağmen faiz indirimlerine geçen hafta 100 baz puan ile devam ederken, gelecek ay bir faiz indirimi daha yapabileceğine işaret etti. Eylül’den bu yana 400 baz puan faiz indirimi yapan TCMB’nin indirimlere devam edeceğininin sinyalini de vermesi ve bu konuda Erdoğan’ın da desteğini alması TL’deki değer kaybının ana nedeni konumunda. Gelişmekte olan ülke para birimleri dolardaki küresel güçlü seyir nedeniyle değer kaybetse de TL’deki kayıp açık ara daha fazla oldu. TL, TCMB’nin ilk faiz indirimi sinyalini verdiği Eylül ayı başından düne kadar %26.2 değer kaybederken; TL’yi rand %8, real %7 değer kaybı ile takip etti. TL’nin yılbaşından beri değer kaybı dünkü kapanışa göre %35’i aştı. Tüketici enflasyonu %20 ile iki buçuk yılın zirvesinde seyrederken, TCMB fiyat artışlarının para politikasının etki alanı dışındaki geçici unsurlardan kaynaklandığını belirtiyor. Goldman Sachs ve daha bir çok kurum TCMB’nin kısa vadede faiz indirimlerine devam edevbileceğini ancak bir süre sonra TCMB’nin faiz artırmak zorunda kalacağı öngörüsünde bulunuyor. Bir çok bankacı TCMB’nin rezerv satışı ya da piyasa dışı uygulamalara gitmemesi halinde, önümüzdeki yılın ilk aylarında yüklü faiz artışlarına gitmesini bekliyorlar. Ancak bu beklentiler siyasilerin açıklamaları nedeniyle gittikçe azalıyor. Bu da daha belirgin bir TL değer kaybı getiriyor. Ekonomistler mevcut politikalarla enflasyondaki yükselişin de %30’a doğru devam edeceğinden endişeli. QNB Finansbank “Önümüzdeki senenin ilk yarısında baz da düşük olduğundan, ilk çeyreğin sonunda yıllık enflasyonun TÜFE’de %28 seviyelerine, ÜFE’de %60 seviyesinin üzerine yükseleceğini tahmin ediyoruz.” Ekonomi yönetimi ise enflasyondaki seyrin geçici olduğunu, cari fazla hedefleyerek enflasyonu da düşüreceğini belirtiyor. Piyasalar ise en geç 2023 ortasında gerçekleşecek seçimlere kadar ilgili politikaların halkın fakirleşme hissini engelleyecek kadar başarılı olabileceğini öngörmüyorlar. Erdoğan ise dünkü açıklamasında, “Önümüzdeki aylardan itibaren bu politikanın insanlarımızın günlük hayatlarındaki olumlu yansımalarını görmeye başlayacağız” dedi. Bir bankanın döviz masası işlemcisi, “Negatif TL reel faizi şuan 5 puana yakın, önümüzdeki aylarda enflasyonun en az %25’e yükseleceğini düşünürsek faiz inmediği ortamda bile reel faiz eksi 10 tam puana ulaşacak. Türkiye ekonomisinde bu daha önce görülmedi. Sonuçları TL ve enflasyon açısından kısa vadede negatif görüyoruz. Ekonomistleri dinlediğimizde uzun vadede de bu politika ile başarı sağlanır mı emin olamıyoruz. Riskler çok fazla” yorumunu yaptı. Bu sabah güne 11.4 civarında başlayan dolar/TL saat 1235 itibarıyla 12.1450/12.1850 seviyesinde. Aynı saatte euro/TL’de kotasyonlar 13.6770/13.7221, sepet bazında TL’de 12.9112/12.9533 seviyesindeydi. Türkiye’nin 5 yıllık CDS’leri ise dün 446/451 baz puan ile Ekim sonunda tırmandığı 470 baz puan seviyesine yakın seyretti. Erdoğan tarafından TCMB başkan yardımcılığı görevinen kısa süre önce alınan Semih Tümen ise bugün twitter paylaşımında, “Başarı şansı olmayan bu irrasyonel deneyi bir an önce terkedip TL’nin değerini koruyacak, Türk halkının refahını gözetecek kaliteli politikalara bir an önce dönmemiz gerekiyor” dedi. Küresel piyasalarda ise Jerome Powell’ın ikinci dönemde de Fed başkanı olarak görevlendirilmesi, doların yen karşısında dört buçuk yılın zirvesine yükselmesine destek olurken; ABD’de faiz oranlarının artırılacağı beklentilerini de kuvvetlendirdi. Doların değer kazancı hem gelişmiş ülke hem de gelişmekte olan ülke para birimleri genelinde görülüyor. Piyasalarda ayrıca Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın faiz konusunda Erdoğan ile aynı fikirleri paylaşmadığı, bu nedenle görevde uzun süre kalamayacağı görüşü hakim. Piyasa bu gelişmeyi de bir süredir takip ediyor.