Döviz mevduatların toplam mevduattaki payının %64’e yükseldiği bu dönemde devreye alınan kur korumalı mevduat ürünlerinin dolarizasyonu azaltması ve yeni dolar talebinin önüne geçmesi bekleniyor. Ancak bu sistemin işlemesi için yatırımcıların ekonomi yönetimine duyduğu güven belirleyici olacak. Yüksek enflasyon, negatif reel faiz ve TL’nin değerinin hızla düşmesiyle birlikte son 2 yıldır giderek yükselen dolarizasyon eğiliminin illere yansıması da
farklı bir tabloyu ortaya koyuyor.
İÇ ANADOLU ÖNE ÇIKTI
En dövizci illerin milliyetçi ve muhafazakâr yapısı ile bilinen İç Anadolu Bölgesi’nde yoğunlaştığı görülüyor. Aksaray, toplam tasarruf mevduatı hacmi içinde yüzde 70.2 pay alan döviz birikimiyle dolarizasyonda ilk sırada yer alıyor. Yabancı para tasarruflarının toplam tasarruflara oranı Nevşehir’de yüzde 67.7, Yozgat’ta yüzde 67.5, Kayseri’de yüzde 64.8, Kütahya’da yüzde 62.6, Kırşehir’de ise yüzde 61.9’a ulaşıyor. BDDK verilerine göre, eylül sonu itibarıyla Türkiye’nin 40 ilinde tasarruflardaki dolarizasyon oranı yüzde 50’yi geçiyor.
Bireylerde dolarizasyon yüzde 71’e çıktı
BDDK günlük bülten verilerine göre, 17 Aralık 2021 itibarıyla gerçek kişilerin yani vatandaşın tasarruflarının %71’i döviz mevduat hesaplarında bulunuyor. Vatandaşın bankalardaki toplam mevduatının 162 milyar dolarlık kısmı döviz olarak tutuluyor. Bankalardaki toplam yabancı para mevduatın toplam mevduat içindeki payı ise aynı tarihte %64’ü aşarken, vadeli TL mevduatın payı %26’nın altına düştü.
2011’de dip yapmıştı
Mevduatlardaki yabancı para oranı 2003’te yüzde 56.2 ile zirveye çıkmış, ardından ülkeye döviz girişiyle birlikte, TL’ye güvenin artmasıyla bu oran 2011’de yüzde 27.6 ile en düşük seviyesini görmüştü.