Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, ülke ekonomisi 2021’in üçüncü çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,4 büyürken, tarım sektöründeki küçülme dikkat çekti.
Buna göre, 2021 birinci ve ikinci çeyrekte yüzde 2,3 büyüyen tarım sektörü, üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,9 küçüldü. Üçüncü çeyrekte daralan üç sektörden biri tarım oldu.
Sozcu.com.tr’ye konuşan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Gülçubuk, “Türkiye’nin gıda enflasyonunda dünyada beşinci ülke olması, insanların alım gücünün azalması ve yüksek kur nedeniyle ithalatın pahalı hale gelmesine bakılınca tarımdaki daralma kaçınılmazdı” değerlendirmesinde bulundu.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise, tarımdaki girdi maliyetlerinin artmasına ve çiftçilerin reel gelirlerinin erimesine dikkat çekti.
ÜRETİM DÜŞTÜ, İHRACAT GELİRLERİ AZALDI
Prof. Dr. Bülent Gülçubuk, tarımda yaşanan küçülmenin sinyallerinden birinin TÜİK’in açıkladığı üretim tahminlerinde görüldüğünü söyledi.
TÜİK’in ikinci bitkisel üretim tahminlerine göre, bir önceki yıla göre tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerdeki üretiminin yüzde 12 azalacağı öngörülmüştü.
Gülçubuk, “Rekoltedeki bu düşüş beklentisinden küçülme geleceği belliydi. Bunun yanı sıra küçülmeyi tetikleyen birçok önemli faktör daha var” dedi.
“Yüzde 30’a yaklaşan gıda enflasyonu bunlardan bir tanesi” diyen Prof. Dr. Gülçubuk, “Türkiye şu an gıda enflasyonunda dünyada beşinci sırada. İnsanların alım gücü azaldı. Bu da tarımdaki büyüme oranını aşağıya çekti” diye konuştu.
Gülçubuk, “Biz yurt dışından buğday alıp, işleyip, yüksek fiyattan ihraç ediyorduk. Bu da büyümeyi sağlıyordu. Artık buğday fiyatları hem dünyada pahalı, sürekli roker kırıyor hem de yurt içinde yüksek kur nedeniyle ithalat yapmak daha pahalı hale geldi. Yüksek kur nedeniyle yaptığımız ihracattan sağladığımız gelir de ciddi şekilde azaldı. Tüm bunlar tarımdaki daralmanın önemli nedenlerinden biridir” ifadelerine yer verdi.
ÇİFTÇİNİN GELİRİNDEKİ ERİME ETKİLİ OLDU
Prof. Dr. Gülçubuk, son 11 yılda tarım nüfusunun milli gelirinin yüzde 36 azaldığı bilgisini verirken; TMMOB ZMO Genel Başkanı Baki Remzi Suiçmez ise, çiftçinin azalan gelirinin de tarımdaki küçülmede etkili olduğunu vurguladı.
Suiçmez, şöyle devam etti: “Dünyada pandemi nedeniyle tarım sektörünün öneminin bir kez daha ortaya konduğu bir ortamda Türkiye’deki tarımsal üretimin düşmesi, tarımsal girdilerin son bir yılda yüzde 50-200 aralığında artarken, çiftçilerin GSMH’den çiftçinin aldığı payın azalması, kazanç sağlayamayan çiftçinin tarımdan çekilmesi gibi nedenler tarımda daralmaya neden oldu.”
Öte yandan, kış mevsimine girilmesi nedeniyle üretimsiz bir ortama girilecek olması nedeniyle son çeyrekte de daralmanın sürmesi bekleniyor.