TBMM Genel Heyeti, 3 aylık ortanın akabinde mesaisine başladı. Meclisin açılmasıyla birlikte en çok merak mevzuların başında yer alan EYT sorunu için çalışmalar başlayacak. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, EYT hakkındaki konuşmasında staj ve çıraklık sigortasının EYT kapsamında olmadığını vurgulayarak Emeklilikte Yaşa Takılanlar için çalışmanın tek tip düzenleme olacağının altını çizdi.
BAKAN ALIM: ”EYT İÇİN TEK TİP DÜZENLEME OLACAK”
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım “Biz burada 99 öncesi işe girmiş olanların emeklilikte karşılaştıkları yaş meselesinin tahliline dönük hazırlık içerisindeyiz. Tek tip bir düzenleme. Bizde bütün çalışanların tam dataları elimizde. Biz gerçek bilgiler üzerinde çalışıyoruz. Aralıkta Meclis’e intikal ettireceğimizi kamuoyuna açıkladık. Staj ve çıraklık sigortası olanlar farklı. Onlar EYT kapsamında değil. Sigorta girişi olanlarda bir sorun yok. Stajerlik sigorta girişi değil, onların sıhhat sigortası var. Sıhhat sigortasını korumak için geliştirilmiş bir sistem. Bu EYT kapsamında olanlar farklı. EYT’nin kaç kişiyi kapsayacağını çalışma tamamlandığında kamuoyuyla paylaşacağız” dedi.
EYT NE VAKİT ÇIKACAK?
Bakan Alım, EYT’nin çıkış vakti ile ilgili açıklamasında “Aralık’ta meclise intikal ettireceğiz” dedi. Yasalaşma sürecinin ise önümüzdeki yılın birinci çeyreğinde olması bekleniyor.
TEK TİP FORMÜL KİMLERİ KAPSAYACAK?
Gelen bilgilere nazaran masadaki tek EYT formülü şu biçimde:
Erkeklerde 9 bin gün (25 yıl), bayanlarda ise 7 bin 200 günü (25 yıl) tamamlayanlar 8 Eylül 1999 öncesi işe girmişse emekli edilecekler.
Eğer bu formül uygulanırsa, 2023 yılında Türkiye’de 1.5 milyon kişi emekli olacak. Yani 500 bin kişi fazladan emekli olmuş olacak.
Kuvvetle beklenen Bakanın masada olduğunu belirttiği formül buymuş üzere görünüyor. Tabi öbür formüller de gündeme gelebilir. Çalışmaya son formu verildikten sonra Cumhurbaşkanlığı onayına sunulacak ve oradan çıkacak kesin metin TBMM gündemine getirilecek.
Beklenen EYT düzenlemesinde bu seçeneklerin elenmesiyle gözler bir defa daha bakanlığın yürüttüğü çalışmada EYT formülünün ne olduğuna çevrildi.
EYT’NİN MALİYETİ NE OLACAK?
EYT düzenlemesinin bütçeye maliyeti de sık sık tartışılıyor. Vergi uzmanlarının yaptığı hesaplamalara nazaran, 47-50 yaş bandına takılan emeklilerin emekli edildiği düşünülürse 1 milyon kişinin devlete ek maliyeti olacak. En düşük emekli maaşından hesaplansa bile yıllık maliyeti 42 milyar TL’yi buluyor.
KİMLER EYT KAPSAMINA GİRİYOR?
Peki emeklilikte yaşa takılanlar kimler, EYT kapsamına kimler giriyor. 8 Eylül 199’da yapılan emekliliğe yaş hududu getirilmesiyle EYT sorunu ortaya çıktı. Bu tarihten evvel rastgele bir sigortalılık durumu bulunanlar yani SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı, özel banka emekli sandığı üzere tek bir gün dahi sigorta pirimi yatmış olanlar EYT kapsamında sayılıyor. 9 Eylül 1999’da çıkan 4447 Sayılı Kanun’la yapılan değişiklik öncesinde yaş şartı aranmada SSK sigortalıları 5.000 prim günü ve bayanlar 20, erkekler 25 yıl sigortalılık mühleti ile emekli olabiliyordu.
Bağ-Kur sigortalıları bayan ise 20 tam yıl yani 7.200 gün, erkekler ise 25 tam yıl yani 9.000 gün prim günü doldurunca emekli oluyordu.
Yeni kanunla sigortalılık müddeti ve prim günü/hizmet mühleti şartları değişirken, bayanlar için 58, erkekler için 60 yaş şartı getirildi.
Kanundan evvel sigortalılık durumu olanlara da kademeli yaş şartı öngörüldü.
Bu durum prim/gün sayısını tamamlasa da emekli olmak için yaş şartını beklemeyi zarurî hale getirdiği için EYT’liler sorunu ortaya çıktı.
Bu durumda kaç kişinin olduğu ise net halde açıklanmadı. Resmi bir bilgi paylaşılmadığı için EYT’liler için verilen sayıların tamamı kulis bilgisinden ibaret ya da uzmanların kestirimlerini içeriyor.