Vehbi Koç Vakfı, her yıl sırasıyla sıhhat, eğitim ve kültür alanlarında üstün muvaffakiyetleri takdir ve teşvik ettiği “Vehbi Koç Ödülü” kapsamında yeni bir ödül kategorisi başlattı. Vehbi Koç Vakfı İnsanlığa Üstün Hizmet Ödülü’nün birinci kazananları ise BioNTech’in kurucuları, Kovid-19 aşısını geliştiren Türk kökenli bilim insanları Şahin ve Türeci oldu.
Koç Üniversitesi’nde düzenlenen merasimde mükafatı Koç Holding İdare Konseyi Lideri Ömer M. Koç, Türeci ve Şahin’e takdim etti. Koç Holding Gurur Lideri ve Koç Üniversitesi Mütevelli Heyeti Onursal Lideri Rahmi M. Koç ise profesörlere Erdem Doktorası diplomalarını verdi.
Törende konuşan Vehbi Koç Vakfı Genel Müdürü Cihan Özsönmez, Kovid-19’un, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra dünyanın yaşadığı en büyük felaket olduğunu belirterek, bu felaketin büyük ölçüde geride bırakılmış olmasını bilim beşerlerine, sıhhat çalışanlarına ve onların sürdürdüğü global iş birliğine borçlu olduklarını söyledi.
Daha evvel görülmemiş bir süratle aşıların sunulduğunu lisana getiren Özsönmez, her şeyin geride kalmadığını lakin karamsar olmadıklarını anlattı.
“Ödülü, yüreğiyle bu ülkeye bağlı şahıslara vermek istiyoruz”
Cihan Özsönmez, mükafatı, global yahut bölgesel çapta tesirli, değerli meselelerin aşılmasında ve insanlık için yeni imkanların yaratılmasında inanılmaz muvaffakiyetler elde eden bireylere vereceklerini kaydederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Çok değer verdiğimiz bu ödülümüzü, tüm dünya için yarar yaratma muvaffakiyetini göstermiş ve artık nerede yaşarsa yaşasın geçmişiyle ve ondan da değerlisi yüreğiyle bu ülkeye bağlı şahıslara vermek istiyoruz. Böylelikle, bugün maalesef akıllarında geleceğe ait pek çok soru işareti olduğunu bildiğim pırıl pırıl gençlerimize ‘Evet, ben de yapabilirim, biz de yapabiliriz.’ azmini aşılayacağımıza, onlara güç ve ilham vereceğimize inanıyoruz.”
Özsönmez, mükafatı kazanan Şahin ve Türeci’nin öncülük ettikleri yenilikçi bilimsel çalışmalar sayesinde süratle geliştirilen aşıyla, Kovid-19 sırasında milyonlarca hayatın kurtarılmasına direkt katkı sağladığını belirterek, onların salgına karşı verilen uğraşa sunduğu katkılardan bahsetti.
Bugüne kadar pek çok ödül alan Prof. Dr. Türeci ile Prof. Dr. Şahin’in Yunanistan’da “İmparatoriçe Theophano” mükafatına layık görüldüklerini anımsatan Özsönmez, ikilinin bu ülkeye gittiğinde Selanik’te Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün doğduğu konutu ziyaret ettiklerini ve oradaki anı defterine yazdıkları notları hatırlattı.
Özsönmez, “Büyük Atatürk tarafından kurulan Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte doğan ve attığı her adımda onun ‘muasır medeniyet’ idealine hizmet etmeye çalışan Vehbi Koç Vakfı olarak, insanlığa üstün hizmet ödülümüzün birincisini sizlere takdim etmek bizim için bir erdemdir.” tabirlerini kullandı.
“Bu özel mükafata layık görülmekten ötürü çok mutluyuz”
Prof. Dr. Hasret Türeci de bu itibarlı mükafata layık görülmenin kendileri için büyük bir onur olduğunu belirterek, şu açıklamalarda bulundu:
“Çünkü yürekli bir karar almanın, bilinmeyen bir yolu seçmenin, kararlılık ve azim ile ilerlemenin yanı sıra insanlık için fark yaratmanın ve insanlığa katkı sağlamanın takdir edilmesi için üstün kahraman olmanıza gerek yok. İnsanlığa hizmet etmeyi ödüllendiren bu özel mükafata layık görülmekten ötürü çok memnunuz. Vehbi Koç Vakfını, bu mükafatı başlatmada gösterdiği kararlılığı için takdir ediyor, mükafatın birçok beşere ilham vermesini ve motivasyon sağlamasını umuyoruz.”
Prof. Dr. Uğur Şahin ise kendilerine birinci defa mükafatı kabul etmek isteyip istemedikleri sorulduğunda çok memnun olduklarını belirterek, “En başta tek bir kişiyi kurtarmayla başladık. Kişiselleştirilmiş tıp ile insanlığı kurtarmayı başardık. Tek bir insanı kurtarabilirseniz, insanlığı da kurtarabilirsiniz. Ben de buna misal bir alıntıyı paylaşmak istiyorum: Bir kişiyi eğitebilirseniz, insanlığı da eğitebilirsiniz.” biçiminde konuştu.
Törene Koç Holding İdare Konseyi Üyesi ve Vehbi Koç Vakfı İdare Heyeti Lideri Semahat Arsel, Koç Holding İdare Şurası Başkanvekili Ali Y. Koç, Koç Holding İdare Heyeti Üyesi Caroline N. Koç, Koç Holding İdare Heyeti Üyesi İpek Kıraç, Koç Holding Üst Yöneticisi (CEO) Levent Çakıroğlu ile holdingin birtakım üst seviye yöneticileri ve davetliler katıldı.
200 bin dolarlık ödül bilimsel araştırmalar ve öğrenciler için harcanacak
Tören öncesi düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulunan Vehbi Koç Vakfı Genel Müdürü Cihan Özsönmez, mükafatın 200 bin dolarlık karşılığı olduğunu söyledi.
Özsönmez, Türeci ile Şahin’in bu mükafatı nakit olarak almayı tercih etmediklerini, kelam konusu fiyatın ortak belirlenecek AR-GE çalışmaları ve gereksinim sahibi öğrenciler için kullanılacağını bildirdi.
Türeci ve Şahin’den basın toplantısı
Basın toplantısında gazetecilerin soruları yanıtlayan Prof. Dr. Hasret Türeci, çalışmalarına birinci başladıkları andan itibaren planlarının “insanlığa hizmet etmek” olduğunu belirterek, kanser için ilaç ve yenilikçi tedavi sistemleri geliştirmek için çalıştıklarını söyledi.
Bilimsel çalışmalar için artık daha fazla ekonomik imkanlarının bulunduğunu aktaran Türeci, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bizim sorumluluk duyduğumuz kanser hastaları ile ilgili hissettiğimiz sorumluluk arttı. Geliştirdiğimiz bilimin artık öteki önemli hastalıklara da hizmet edebileceğini düşünüyoruz. Sıtma, tüberküloz, otoimmün üzere hastalıklarla ilgili çalışmalar yapmak, biraz daha genişlemek istiyoruz. Hem dünyanın diğer coğrafyalarına hem de öteki hastalık kısımlarında genişlemek istiyoruz. Bunu sürdürülebilir yapmak istiyoruz. Bu uğraşlarımız bir bileşen tesiri yapacaktır. Yavaş yavaş çalışmalarımızı ilerleteceğiz.”
“Türkiye’de daha faal olmak istiyoruz”
Prof. Dr. Hasret Türeci, sıhhat çalışanlarının salgın sürecindeki fedakarlıklarına ait bir yorum üzerine, “Zorlu periyotlardan geçtik, geçiyoruz. Bütün hekimler pandemi ile uğraşta en ön cephedeydi. Biz onlarla gurur duyuyoruz. Türkiye’deki sıhhat çalışanlarının yaptıklarıyla gurur duyuyoruz. Yurttaşların onlara güvenmesi gerekiyor.” diye konuştu.
Türkiye’deki Kovid-19’a yönelik hem kamusal hem de özel çalışmalara değinen Türeci, aşı kampanyalarındaki ve salgınla çabasındaki çalışmaların çok başarılı olduğunu anlattı.
Türeci, bundan sonraki çalışmalarının hangi istikamette olacağına ait bir soruya, “Faaliyetlerimiz daha çok kanserle gayret alanında devam edecek. Kovid-19 çalışmalarımız da devam ediyor. Çalışmalarımızı Türkiye’ye de yaymak istiyoruz. Türkiye’deki hastanelerle birlikte çalışmak istiyoruz. Koç Vakfı hakikaten bu alanda faal bir kuruluş. Türkiye’de biraz daha etkin olmak istiyoruz.” karşılığını verdi.
“Kanser aşısı ile ilgili Faz-2 çalışmalarımız sürüyor”
Prof. Dr. Türeci, Türkiye’de çok güzel yetişmiş gençler olduğunu, kendilerinin de çok sayıda müracaat aldığını belirterek, bilimsel manada kendini düzgün yetiştirmiş öğrencilerin bulunduğunu anlattı.
Kanserle ilgili çalışmaları sorulan Türeci, yalnızca tedavi konusunda değil kanseri önlemeye yönelik çalışmalarının da sürdüğünü kaydederek, “Şu anda halihazırda devam eden klinik çalışmalarımız var şahsileşmiş aşı çalışmaları ile ilgili. Pek çok kanser tipi üzerine çalışıyoruz. Şu anda mesela Faz-2 çalışmalarına devam ettiğimiz bir aşı çalışmamız var kanser ile ilgili. 3 ila 5 yıl içerisinde bu aşının kanser hastalarına uygulanıp uygulanmayacağını görebileceğimizi umuyorum.” sözlerini kullandı.
Kovid19’da birinci başlangıçtaki virüs artık yok”
Prof. Dr. Uğur Şahin, Kovid-19 ile ilgili bir soruyu, “İlk virüsü aktif biçimde denetim altına almış durumdayız. Yani birinci başlangıçtaki virüs yok artık. Aşılama kampanyası başarılı oldu. Artık Omicron var. Bu varyant çok farklı başlangıçtaki virüsten. Virüs değişiyor, buna evrim diyoruz. Bu en baştan beri beklediğimiz bir şeydi.” diye cevapladı.
Bundan sonraki süreçte Kovid-19 ile ilgili beklentilerinin sorulması üzerine Şahin, şunları söyledi:
“2020’de bana sorulduğunda, ‘Bu virüs en az 10 yıl bizimle olur.’ demiştim. Buna alışmak zorundayız. Buna karşı yapacağımız iki yol var. Bir tanesi aşıları benimsemek. Şu anda Omicron aşısına yakın frekansta olan aşılar geliştiriyoruz. Yeni aşının onayını önümüzdeki sonbahar-kış üzere almaya çalışacağız. İkincisi yeni olağan olarak bunu kabul etmek zorundayız. Yaz sonu, sonbahar üzere tekrar maskelerimizi takmaya başlayabiliriz.”
“Yeni bir pandemiye karşı süratlice aşı üretebilecek potansiyele sahibiz”
Prof. Dr. Uğur Şahin, yeni aşı çalışmaları hakkında, mRNA teknolojisiyle aşı üretimi üzerinde çalışmalarının sürdüğünü belirterek, şu açıklamalarda bulundu:
“Bu teknikle sıtma, HIV, tüberküloz üzere pek çok hastalıklar üzerine pek çok aşı çalışmalarımız var. Şimdi kamuoyuna duyurmadığımız çalışmalarımız da var. Yeni bir pandemi ile karşılaşırsak elimizdeki teknolojiyi yeni bir aşı için kullanabilecek potansiyele sahibiz. Yeni bir virüsle başa çıkabilecek teknolojiye sahip olacağımızı temin edebilirim. Bu birkaç hafta da birkaç ay da sürebilir lakin uzun süreceğini zannetmiyorum. Koronavirüs pandemisinde gösterdiğimiz süratli yansıyı göstereceğimizi düşünüyorum.”
“Türkiye’de klinik araştırmalarımızı artıracağız”
Uğur Şahin, Türkiye’deki klinik çalışmalarına ait bir soruya karşılık, şu açıklamalarda bulundu:
“Elbette Türkiye’de kanser ve immünoterapiler kapsamındaki klinik araştırmalarımızı artırmak istiyoruz. Bunun üzerine çalışmalarımız sürüyor. Bir kuruluş ile birlikte Türkiye’de klinik bir grup oluşturmak istiyoruz. Türkiye’de bir genel müdür görevlendirdik ve klinik grubumuz için çalışmalarımız sürüyor. O denli kestirim ediyoruz ki önümüzdeki yıl BioNTech markası altında klinik çalışmalarımızı başlatacağız. Ayrıyeten iş birliklerimiz kapsamında Türkiye’de devam eden birtakım klinik çalışmalarımız var. Akciğer kanseri ile ilgili çalışmalarımız da bunlar ortasında. Hem aşı hem de immünoterapi ile ilgili çalışmalarımızla ilgili önümüzdeki devirde daha fazla bilgi paylaşacağız.”
“Yanlış bilgilerle gayret tüm toplumun sorumluluğu”
Uğur Şahin, aşı ile ilgili tenkitlerin hatırlatılması üzerine, gerçeklerin artık gerçek olarak algılanmadığı ve sorgulandığı bir periyotta yaşadıklarını söyledi.
Medyaya burada gerçekleri açıklamak ve toplum ile bilimi buluşturmak için büyük vazife düştüğünü lisana getiren Şahin, dezenformasyonu ve yanlış bilgilerin yayılmasını önlemeleri gerektiğini bildirdi.
Şahin, “Bu komplo teorilerinin önüne geçmek yalnızca bilim insanlarının değil bütün toplumun sorumluluğu.” diye konuştu.
“Olaylı geçmeyecek sonbahar ve kışın bizi beklediğini söyleyebiliriz”
Prof. Dr. Uğur Şahin, Omicron varyantının hatırlatılması ve aşıdan uzaklaşılması halinde insanları neyin beklediğinin sorulması üzerine, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Gelecekte bizi neyin beklediğini bilmiyoruz fakat en azından çok ağır ve olaylı geçmeyecek bir sonbahar ve kışın bizi beklediğini söyleyebiliriz. Fakat şunu da belirtmek lazım ki yeni bir dalga kapıda. Bunun zararsız olacağına dair elimizde bir data yok. O yüzden hazırlıklı olmakta yarar var. Hazırlığı yapmalı ve en berbat senaryoyu düşünmemiz gerekiyor. Omicron’a uyarlanan aşılarımızın kullanılabilir olduğunu söylemek isterim. Zira bir sonraki dalganın denetim dışına çıkmaması için buna hazırlamamız gerekiyor.”