İşsizlik ve istihdam şartları ekonomik krizle birlikte derinleşirken, Türkiye’de iş piyasasında kendine yer bulamayan çalışabilir durumdaki kadınların yüzde 70’i, başkalarına bağımlı olarak hayatlarını sürdürmek zorunda kalıyor. Kurumsal olmayan 15 yaş üstünde olan yaklaşık 30 milyon kadın nüfusunun sadece 10 milyonu işgücüne katılabilirken, sadece 8 milyonu istihdam edilebiliyor. Kadınların yaklaşık yüzde 70’inin herhangi bir gelire sahip olmadığını ortaya koyan bu verilere göre, 20 milyon kadın ekonomik özgürlüğü olmadan yaşadığı evde bir başkasına bağımlı olarak hayatına devam ediyor.
ERKEKLERİN YARISI KADAR
İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü (IstanPol) tarafından yayınlanan Doç. Dr. Ayşe Aylin Bayar imzalı “İşgücü Piyasasında Kadınların Yeri ve Politika Önerileri” başlıklı rapora göre, Türkiye kadın istihdam oranı ile dünyada son sıralarda yer alıyor. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD)’ye göre, Türkiye’de kadınların istihdama katılım oranı üye ülkeler içerisinde en sonda yer alıyor. İzlanda’da yüzde 77, Almanya’da yüzde 73 ve OECD ortalaması da yüzde 59 düzeylerindeyken, Türkiye’de bu oran sadece yüzde 26-29 civarında.
Raporda, “Dünya Bankası verilerine göre Türkiye, 2019 yılında kadınların işgücüne katılımı bakımından 200 ülke içinde en düşük orana sahip 25 ülke içinde. Kadınların işgücüne katılım oranı yüzde 30-32, istihdam oranı yüzde 26-29 ve işsizlik oranı yüzde 11-16 düzeylerinde dalgalanıyor” tespitleri yapılırken, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’ya göre, kadın-erkek istihdam oranları arasındaki farka bakıldığında, kadınların istihdam oranının erkeklerin yarısından daha az olduğu (yaklaşık yüzde 47)’na dikkat çekildi.
Doç. Dr. Ayşe Aylin Bayar
Çalışan 4 kadından 1’i tarım sektöründe
Rapora göre, kadınların yüzde 50’sinden fazlası hizmetler sektöründe, yüzde 25’i tarım sektöründe ve yüzde 15’ine yakını da sanayi sektöründe çalışırken, hizmetler sektöründe çalışan kadınların büyük bir bölümü ise eğitim ve insan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri ile toptan ve perakende ticaret alanlarında istihdam ediliyor. Kadınların ancak yüzde 16’lık bir kısmı imalat sanayinde istihdam imkânı bulabiliyor. Kadın istihdamının yüzde 25’inin bulunduğu tarımdaki kadınların yüzde 75’i ise ücretsiz aile işçisi olarak istihdam ediliyor.
Kadın erkek maaşları arasında uçurum var
Raporda kadınlar ve erkekler arasındaki ciddi ücret farklılıklarına da dikkat çekilirken, hesaplanan medyan ve ortalama gelirlere göre, eşitsizliklerin toplam gelirlerde, yüzde 18-20 seviyelerinde olduğunun görüldüğüne işaret ediliyor. Tarımda bu farkın medyan gelirleri bakımından yüzde 55’e çıktığına dikkat çekilirken, “Kadınların erkeklere göre daha yüksek ücret elde ettiği faaliyet alanı kültür, sanat, eğlence ve dinlenme ve spor hizmetleri” tespitleri yapıldı.