EYT son dakika gelişmeleri vatandaşlar tarafından yakından takip edilirken, oy kayıplarını önlemek isteyen hükümet EYT için çalışmalarını sürdürüyor. EYT son durum çalışmalarında 5’li formül üzerine çalışıldığı belirtiliyor.
EYT NEDİR? KİMLER EYT’Lİ SAYILIYOR?
Sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar EYT’li (emeklilikte yaşa takılan) sayılıyor. Zira 9 Eylül 1999 öncesinde yaş şartı aranmaksızın prim günü ve sigortalılık süresi şartları sağlanarak da emekli olunabilirken, 8 Eylül 1999 tarihinde yapılan değişiklikle prim günü ve sigortalılık süresi şartlarının yanı sıra bir de yaş şartı getirildi. EYT’li sayılmak için sigorta başlangıcı 9 Eylül 1999 tarihinden önce olup, emeklilik için gereken yaş dışındaki sigortalılık süresi ve prim günü şartlarını sağlamış olmak gerekiyor.
EYT SON DURUM NE?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Son günlerde kamuoyuna yansıyan haberlere ilişkin bir düzeltme ihtiyacı oluşmuştur. Bakanlığımızın önündeki çalışma takviminde 3600 ek gösterge konusunda kapsam ve maliyet çalışması ile asgari ücret tespiti bulunmakta ve bu iki konuya ilişkin çalışmalar devam etmektedir. Bakanlığımızın öncelikli gündeminde EYT ile ilgili bir çalışma bulunmamaktadır” denildi.
Yaklaşan seçim öncesinde hükümetin bir kereye mahsus olmak üzere, sigorta prim gün sayısını doldurup emekli olmak için gerekli yaş süresini bekleyenler için bir düzenleme yapması bekleniyor. Kulislerde konuşulanlara göre bekleme süresini 2-3 yıl düşürmeyi amaçlayan plana göre, prim gün sayısını tamamlayanlar veya şu anda emekli olmak için 56 yaşını bekleyenlere 2-3 yıllık bir avantaj sağlanacak. Çalışmayla ilgili olarak maliyet analizi yapılacağı ve kaç kişinin böylesi bir uygulamadan yararlanacağı da değerlendirilecek.
EYT SON DAKİKA GELİŞMESİ: MASADA 5’Lİ FORMÜL VAR
5’li formül olarak nitelendirilen çalışma kapsamında ise EYT sorunu çözecek formüller değerlendiriliyor. Bu çerçevede ilk seçenek daha önce de gündeme gelen bu konu bir kez daha masada. 3600 günü olan kadınsa 50, erkekse 55 yaşında emekli olabilecek. İkinci seçenekte EYT’lilerin de en çok istediği gibi sigortalılık süresine bakılması değerlendiriliyor. Bu çerçevede çözüm önerisi olarak sigorta süresine bakılıp, yaşa bakılmadan emeklilik gündeme gelecek.
EYT İÇİN ALMANYA MODELİ OLABİLİR
Üçüncü seçenekte ise kademeli emeklilik öngörülüyor. Buna göre Almanya modeli de olarak lanse edilen bu sistemde emeklilik için yaşı karşılayana kadar her yıl yüzde 2 kesintili emekli maaşı bağlanması masadaki seçenekler arasında güçlü biçimde duruyor. Masadaki formüllerden bir diğer ise normal emeklilik sistemlerinde sıkça kullanılan prim tamamlama sistemi devreye alınacak. Böylece prim eksiği olanlara bunu tamamlama fırsatı sağlanmış olacak. Ancak burada belirlenecek limitler önem kazanacak.
Finlandiya modeli olarak da bilinen son seçenekte ise Almanya benzeri emeklilik için gerekli koşullar sağlanıncaya kadar maaş kesintisi gündemde olacak. Fakat bu modelde emeklilik şartları tamamlandığında maaş eksiği de tamamlanmış oluyor.
EYT’LİLER HAKKINI İSTİYOR
Çalışmalar devam ederken, SÖZCÜ WEB TV mikrofonlarını EYT’lilere uzattı.
“TEK DERDİMİZ İNSAN GİBİ YAŞAMAK”
1994 yılında işbaşı yaparak ağır sanayide matbaada çalışan Zeynep Korkmaz, “Aslında benim işim erkek işi ama muhtaç olmamak için bu işi öğrendim. Şimdi hastaneden geliyorum ve sağ kolumu kaldıramıyorum. Bize gençsiniz diyorlar ama biz Türkiye şartlarında ağır sanayide çalışmaktan 65-70 yaşın fiziki durumunu yaşıyorum. Benim derdim ekmek. Bize diyorlar ki ‘Siz oy verin, biz hakkınızı verelim’ Böyle bir saçmalık olabilir mi? Biz zaten mağduruz. Kılı kırk yarıyoruz geçinmek için. Ben şimdi hastaneye gelirken dolmuşa biniyorum, giderken yol parası vermemek için Bağcılar’dan Esenler’e yürüyorum. Bizim tek isteğimiz 4447 sayılı kanunun iptali. 2023 yılında emekli olacağım ama benim prim gün sayım dolalı 4 yılı geçti. Benden istenen 5750 gündü benim şu an 8 bin güne yaklaştı. Ben hala çalışıyorum. Tek derdimiz insan gibi yaşamak. Artık kemerleri sıkmaktan usandık.” diye konuştu.
“İKTİDARI MUHALEFET, MUHALEFETİ İKTİDAR YAPACAK GÜÇTEYİZ”
Şu an 47 yaşında olan bir başka EYT mağduru Abdullah İyier ise 1992 yılında sigortalı olarak işe başladığını belirterek, “8 bin 400 gün prim gün sayım var. Daha 53 yaşında emekli oluyorum ve 6 yılım var. Sigortamı doldurmak için part time işler arıyorum. İşverene gidiyoruz ‘Yaşlısınız’ diyor, devlet ‘Gençsiniz’ diyor. İki oğlum var, biri üniversitede diğeri lisede okuyor. Onların geçimini sağlamak için şoförlük yapıyorum. Bizi emekli yapmıyorlarsa bize iş versinler, çalışalım. Hiçbir ülkede yasalar geriye doğru işlemez. Biz de geriye doğru işledi. Ben bu 6 yılda ne yapacağım? İşte bulamıyorum. Mağdurum. Bizim çözümümüz belli. 4447 sayılı kanunun kaldırılması. Biz şu an 5 milyon kişiyiz. Ailelerle birlikte 20 milyon kişiyiz. İktidarı muhalefet, muhalefeti iktidar yapacak güçteyiz. Kim bizim yanımızdaysa biz de onun yanındayız. Biz haklıyız, hakkımızı istiyoruz anamızın ak sütü gibi helal.” şeklinde konuştu.
“CUMHURBAŞKANI’NIN EMEKLİ OLDUĞU YAŞTAYIM”
47 Yaşında ağır sanayide 27 yıl çalışan Nurettin Göçer, ” 2 yıl önce işten ayrıldım. Şu an işsizim. 8 bin 250 prim gün sayım var. 5 bin 300’de tamamlanmıştı fazlam var ama emekli olamıyorum. İki kızımla beraber kalıyorum. İş yok. İşte bulamıyorum. Ne yapacağımı bilemiyorum. Kanunlar geriye doğru işletilemez. Dünyada geriye doğru işletilen tek kanun 4447 sayılı kanun. Bu kanunun tamamen iptali ve bu mağduriyetimizin giderilmesini istiyorum. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, seçim zamanı söz vermişti, sevinmiştik ama sözünü tutmadı. Ben cumhurbaşkanının emekli olduğu yaştayım. Cumhurbaşkanının iki dudağının arasından çıkacak iki kelimeyi bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
ERDOĞAN NE ZAMAN EMEKLİ OLDU?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2018 yılında yaptığı bir konuşmada emeklilik yaşının düşürülmesi talebinde bulunan yurttaşları eleştirmiş ve “38 yaşında emekli olan biri 40 sene devletten maaş alacak. Böyle bir uygulama olamaz. Biz ekonomide bir ekonomik kurtuluş savaşı verdiğimiz bir dönemde böyle bir yükü milletimizin sırtına bindirmek gibi bir hakkımız var mı?” demişti.
1954 doğumlu olan Erdoğan, 1974 yılında SSK’lı olarak işe girdi. 3 Mart 2000’de emeklilik başvurusu yapan Erdoğan, 1 Nisan 2000’den itibaren emekli maaşı almaya başladı. Ardından milletvekili ve Başbakan olan Erdoğan, emekliliğini dondurduktan 2 yıl sonra ise Emekli Sandığı’na yaşlılık maaşı talebinde bulundu. Erdoğan 2006’da, yani 52 yaşından itibaren de Emekli Sandığı’nın 1. derece 4. kademesinden emekli oldu.
EYT’LİLER İÇİN MALİYET ÇALIŞMASI YAPILIYOR
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT’liler konusunda ise, bakanlık bünyesinde kapsam ve maliyet çalışması yapıldığını bildirdi.
Çalışma bitince bakanlıklar, kurumlar ve sendikalarla sonuçların paylaşılacağını belirten Bilgin karar aşamasında da kamuoyunun dikkatine sunulacağını söyledi. (DHA)