Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, yılsonu kıymetlendirme toplantısında konuşuyor…
Bakan Yumaklı’ın açıklamalarından öne çıkanlar:
Bakanlık olarak, bitkisel üretimden hayvancılığa, muteber besine erişimden suya, ormancılıktan tabiat müdafaaya kadar çok geniş bir yelpazede çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Ana misyonlarımızdan biri, ülkemizin besin arz güvenliğini sağlamaktır.
Bu misyonu; sürdürülebilir, kaliteli ve verimli üretimle, kendimize yeterliliğimizin de ötesine geçip, yeni ihracat fırsatlarıyla ülkemiz iktisadına katkıda bulunarak gerçekleştiriyoruz.
Sadece tarımda gereksinim olan suyu değil, içme suyu ve güç üretiminde gerekli olan suyu sağlamak Bakanlığımızın bir başka ana vazifesi.
Bir öteki asli vazifemiz ise, nefesimiz olan ormanlarımızın güçlendirilmesi, çoğaltılması ve yangınlardan korunmasıdır.
Tabiri caizse denizin tabanındaki balıktan gökyüzündeki kuşa kadar ve bu ikisinin ortasında ne varsa, Bakanlığımız sorumluluk alanına giriyor.
Bu sorumluluğu layığıyla yerine getirebilmek için; 31 kurum ve üniteyle, merkez, vilayet ve ilçe teşkilatlarımızla, toplam 160 bin çalışanımızla daima alanda olan bir Bakanlığız.
Bakanlık çalışanlarımızı; bir tarlada çiftçimizin yanında, bir ağılda hayvancılık yapan bir üreticimizle, ormancılık yapan bir köylümüzle görebilirsiniz.
Bir tarafta mühendislerimiz bir baraj inşa ederken, başka taraftan ateş savaşçılarımız orman yangınıyla korkusuzca uğraş eder.
Geride bırakmak üzere olduğumuz bu yıl içinde, çok çeşitli disiplinlerde yürüttüğümüz bu çalışmaları sizlere özetlemeye çalışacağım.
40 YILDIR KONUŞULAN UYGULAMA HAYATA GEÇİRİLDİ
2024 yılında, tarımda tahminen 40 yıldır konuşulan bir uygulamayı hayata geçirdik. Suyu merkeze alan, verimli ve kaliteli üretimi artırmayı amaçlayan üretim planlamasına bu yıl prestijiyle başladık.
13 stratejik eser ve yem bitkileri eser kümesini üretim planlaması kapsamına aldık. Planlamaya uygun üretim yapanlara ek takviyeler vereceğiz.
Üretim planlaması kapsamında hayvancılıkta süt, besilik sığır ve kanatlı eti üretim bölgeleri belirledik. Bu bölgelerde üretim yapanlara çeşitli avantajlar sağlıyoruz.
Su eserlerinde de avcılık ve yetiştiricilikte üretim planlamasına başladık. Üretim planlamasının odağına hamsiyi koyarak, sürdürülebilirliği sağlamak için 400 bin ton kota getirdik.
Üretim planlamasıyla uyumlu Yeni Takviye Modelini hayata geçirdik. Birinci kere takviye meblağlarını üretim periyodundan evvel ve 3 yıllık olarak açıkladık.
Bitkisel üretimde üreticilerimiz artık hangi ilçede, hangi esere, ne kadar dayanak alacağını bilecek ve ona nazaran ekim yapacak.
Hayvancılıkta Yeni Destekleme Modelimiz ile aile işletmeleri, gençler ve bayan yetiştiricilere birinci kez ek dayanaklar vermeye başladık.
Hayvancılıkta Üretimi Geliştirme Projesiyle, TİGEM çiftliklerini damızlık merkezi haline getiriyoruz. Buradan üreticilerimize uygun maliyetle hayvan vereceğiz, vatandaşımızın daha ucuza et tüketmesini sağlayacağız.
Kırsal Kalkınma dayanak programlarımız kapsamında verdiğimiz hibe takviyelerle kırsalı kalkındırıyor, kırsaldan kente göçün önlenmesine yardımcı oluyoruz.
Desteklerle ziraî eserlerimize katma bedel sağlayan sürece paketleme ve depolama tesislerini artırıyoruz.
Teknoloji yenileme ve modernizasyon niteliğindeki yatırımlara verdiğimiz hibe dayanaklarıyla yeşil dönüşüme de katkı veriyoruz.
Kırsal kalkınma için değerli hibe programımız IPARD’ı 42 vilayetten 81 vilayetimizin tümüne yaygınlaştırdık.
Diğer yandan, ziraî işletmelerimize bu yıl 417 milyar lira sübvansiyonlu kredi sağladık. Kredilerde yüzde 100’e varana kadar faiz indirimi uyguladık.
2024 yılında çeşitli kalemlerde toplam 91 milyar lira üreticilerimize direkt takviye ödemesi yaptık.
KİM NE KADAR DAYANAK ALABİLECEĞİNİ HESAPLAYABİLECEK
Destek ödemeleriyle ilgili alanda üreticilerimizden “nerede ne ekersem ne kadar dayanak alırım” sorularını sık duyuyorduk.
Buna dair üreticilerimize büyük kolaylık sağlayacak yeni bir uygulamayı daha bugün prestijiyle hizmete alıyoruz.
Artık, çiftçimiz yalnızca bir tıkla, bitkisel üretim, hayvancılık ve su eserlerinde ne kadar dayanak alacağını görmüş olacak.
Çiftçilerimiz destekhesaplama.tarimorman.gov.tr adresine girecek.
Bitkisel üretimde; yer, eser, sulama durumu ve alan bilgisini girerek ne kadar takviye alabileceğini kolay formda hesaplayacak.
Aynı biçimde hayvancılık ve balıkçılıkta da gerekli bilgileri girerek, ne kadar takviye alabileceğini görebilecek.
Tarımcebimde’ye de entegre edeceğimiz bu yeni uygulamamız çiftçilerimize, üreticilerimize hayırlı olsun.
Uygun maliyetle tarım yapmak ve buna dayalı sanayimizi destekleyip geliştirmek üzere Organize Tarım Bölgeleri kuruyoruz. Şu ana kadar 14 OTB’mizin altyapı inşaatlarını tamamlayıp yatırımcıların hizmetine sunduk. Bunların 11’inde üretim başladı. 2024 yılında Elazığ Cevizdere ve Malatya Yazıhan OTB’lerimizi tamamladık ve yatırımcılarımızın hizmetine sunduk.
Bir karış bile toprağımızın boş kalmasına tahammülümüz yok dedik. Ve 2 yıl üst üste işlenmeyen tarım topraklarımızın ziraî gayeli kiraya verilmesi için çalışmalarımıza bu yıl içinde başladık.
Tarım Sigortaları Havuzu TARSİM kapsamında, devlet olarak 10,5 milyar lira prim dayanağı sağladık ve üreticilerimize 12 milyar lira hasar tazminatı ödedik.
Pancar üreticilerimizin yıllardır hasretle beklediği, birinci yerli ve ulusal pancar tohumu çeşitlerimiz “Türkşeker 2023” ve “Türkşeker 2053”ün hasadını yaptık.
Geçmişin mirasını, günümüzün teknolojisiyle buluşturduk. AR-GE faaliyetlerimiz kapsamında, bahçe bitkilerinde 20 yeni çeşidi, tarla bitkilerinde ise 51 yeni çeşidi tescil ederek Türk tarımına kazandırdık.
Gelenekten geleceğe bir emanet olarak gördüğümüz tohumlarımızı koruyor, onlara gözümüz üzere bakıyoruz.
Bu kapsamda tohum gen bankalarımızda tam 121.515 tohumu koruma ediyoruz.
Denizlerde kaçak avcılığın önlenmesi için kontrollerimiz artarak sürüyor. Bu kapsamda bu yıl 181 bin kontrol yaptık.
İstilacı bir cins olan 374 binden fazla balon balığını avlatarak hem balıkçılarımızı destekledik hem denizlerimizdeki biyoçeşitliliği koruduk.
Tarımsal sulama, içme suyu ve güç üretimi gayeli SU yatırımlarımıza devam ettik. 115 milyar TL yatırımla 577 su ve sulama tesisini hizmete aldık.
Deprem vilayetlerimizde barajlarımızın ve sulama tesislerimizin yenilenmesi çalışmalarımız aralıksız devam ediyor.
Deprem konutlarının içme ve kullanma suyu teminine yönelik 15,5 milyar lira harcama yaptık. 2 yıl içinde 30 milyar liralık daha yatırım yapacağız.
Taşkınlara karşı ülke genelinde erken ikaz sistemlerini yaygınlaştırdık. Taşkın Erken İkaz Sisteminde 322 olan sayıyı 533’e çıkardık.
Vatandaşımızın muteber besine ulaşması için kontrollerimizi artırdık. Bu yıl 1.3 milyon kontrol gerçekleştirdik. 1.4 milyar liraya yakın para cezası uyguladık. 570 adet savcılığa cürüm duyurusunda bulunduk.
Sağlığı tehlikeye düşüren ve taklit-hileli eserleri firma ve marka ismiyle anlık olarak yayınladığımız yeni bir sistemi uygulamaya aldık.
Gıda işletmelerinde karekod uygulamasını başlattık. Artık vatandaşlarımız cep telefonlarından karekod okutarak besin üretimi ve satışı yapan işletmeler ile toplu tüketim yerlerinde Bakanlığımızın kontrol bilgilerine ulaşabiliyor.
AB’den geri dönen eserlere uygulanan resmi denetimde yapılan değişiklikle, geri dönen eserlerin iç gümrüklere direkt geçişine müsaade vermiyoruz. Uygunsuz eserleri ülke girişine müsaade vermeden imha ediyoruz.
Pestisit kontrollerimizi artırdık. Hasat öncesi üretim alanlarında, hasat sonrası besin işletmelerinde ve ihracat öncesinde tüm besin zincirinde, son 3 yılda 250 bin numune aldık. Kontrollerde olumsuzluk tespit edilenleri imha ediyoruz.
Akdeniz meyve sineği ve istilacı kahverengi kokarcaya karşı oluşturduğumuz aksiyon planlarını uygulamaya aldık.
Vatandaşımızın sağlıklı ete ulaşması önceliklerimizden biri. Hayvan hastalıklarının önlenmesi için Erzurum, Elazığ, Ankara ve Kayseri’de Veteriner Yol Denetim İstasyonları açtık.
Şap hastalığı hadise sayısını yüzde 85 azalttık.
Sahte alkol nedeniyle yaşanan kayıpları ve kayıt dışılığı önlemek için alkol ticaretini elektronik takip sistemi ile takip ediyoruz. Bu kapsamda 18 etil alkol üretim tesisi ile 15 suma üretim tesisine teknik aygıtlar yerleştirdik.
Anadolu topraklarının biyoçeşitliliğini ve doğal ömrünü koruyor, geliştiriyoruz. 2024 yılında 2 ulusal park, 3 tabiat parkı, 1 tabiat anıtı ve 7 mahalli ehemmiyeti haiz sulak alan ilan ettik. 2024 yılında korunan alanlarımız 66 milyon ziyaretçiyi ağırladı.
Üretim planlamasından kontratlı tarımın yaygınlaştırılmasına, işlenmeyen tarım topraklarının etkinleştirilmesinden tarım sayımına kadar; ihtilal niteliğinde yaptığımız düzenlemelerle; 2024 yılı Türk tarımı için adeta bir milattır.
Bu yeni düzenlemelerin alana yansımasını 2025 yılından itibaren görmeye başlayacağız.
2025 yılında üreticilerimize dayanaklarımızı artırarak sürdüreceğiz ve 135 milyar lira destekleme ödemesi yapacağız.
Kırsal kalkınma yatırımlarımıza takviye programlarımıza da tüm süratiyle devam edeceğiz.
2025 yılında tarım sigortaları kapsamını genişlettik. Bu çerçevede, üretim planlaması ve kontratlı üretimde yüzde 10 ila 15 oranlarında prim indirimi yaptık. Ayrıyeten Randıman, Gelir Müdafaa ve Büyükbaş Hayvan Sigortalarının kapsamında ve devlet takviyesi oranlarında artışlar sağladık.
Tarıma yatırım yapacak girişmcilerimiz için 81 ilin Ziraî Yatırım Rehberlerini hazırladık, önümüzdeki günlerde yayınlayacağız.
İşlenmeyen yerlerin kiralanmasına 2025 yılında başlayacağız.
9 adet Organize Tarım Bölgesinin daha altyapısını tamamlayarak yatırımcıların hizmetine sunacağız. Böylelikle iktisada kazandırdığımız OTB sayısı 23 olacak. Ayrıyeten 5 OTB’nin alt yapı inşaatlarına başlayacağız.
Tarım sayımında Bakanlığımız sorumluluğundaki faaliyetleri 2025 yılı Mayıs ayı sonuna kadar tamamlayacağız. TÜİK tarafından ise 1 Temmuz-31 Aralık 2025 tarihlerinde saha çalışması yapılacak. 2026 yılı Haziran ayında birinci sonuçlar TÜİK tarafından kamuoyuyla paylaşılacak.
Mevcut durumda ÇKS kayıtları için kullanılan uydu imgeleri ve Coğrafik Bilgi Sistemi teknolojilerini, yapay zekaya dayalı yeni sistemlerle destekleyerek ülke genelinde eser deseni tespitini hayata geçirmeyi planlıyoruz.
Bunun için gerekli olan teknolojik altyapıyı tamamladık. Bu sistemi 2025 yılında uygulamaya alıyoruz.
Tohumculukta TİGEM ve Özel Bölüm işbirliğinde ortak üretim modeline geçeceğiz.
Glütensiz Eserler Ar-Ge Merkezimizi tamamlayacak, özel tüketici kümelerine yönelik işlevsel besinler geliştireceğiz. İleri Meyve Zerzevat Sürece Teknolojileri Ar-Ge Merkezi ile de yenilikçi eserler geliştirecek ve üreteceğiz.
Bir hayvanın damızlık kıymetini genetik yapısına bakarak tespit ettiğimiz Genomik Test Merkezimizi Ankara’da açacağız.
Hayvan hareketlerini 7 gün 24 saat denetlemeyi ağır formda sürdüreceğiz. 4 yeni Veteriner Yol Denetim İstasyonunu daha hizmete alarak, istasyon sayısını 8’e çıkaracağız.
Brusella hastalığına karşı aşılama kapsamında, büyükbaş ve küçükbaşta toplam 27 milyon doz aşıyı uygulayacağız.
Kesimhanelerde padok, kesim ünitesi ve sürece alanını gösterecek ve uzaktan erişim ile izlenebilecek kamera sistemi kurulmasını zarurî hale getireceğiz.
Bu uygulamayla kayıt dışı hayvan kısmının engellenmesini, hayvan bölümü ve işlemesinin hijyen kurallarına uygun yapılmasını ve kesimde hayvan refahı kurallarına uyulmasını amaçlıyoruz.
Arıcılığın geliştirilmesini, verimlilik ve kalitenin artırılmasını amaçladığımız Arıcılık Aksiyon Planını uygulamaya alacağız.
Su eserlerinde kontratlı üretim modelini güçlendirerek daha faal hale getireceğiz. Yetiştiricilikte 3 bin ton olan kontratlı üretim ölçüsünü 10 bin tona çıkaracağız. Avcılıkta da kontratlı üretim modelini başlatacağız.
Denizlerimizi hayalet ağlardan temizlemeye devam edeceğiz. Temizlenen ağ ölçüsünü 1.4 milyon m2‘den 2 milyon m2‘ye çıkaracağız.
Pestisit, yani tarım ilaçlarının kullanımın azaltılması ve alternatif çaba usullerinin yaygınlaştırılması hedefiyle, Kalıntı Hareket Planınını uyguladığımız eser sayısını 14’e, vilayet sayısını 17’ye çıkaracağız.
Kimyasal kullanımını da azaltacak tabiat dostu uygulamalar olan biyolojik ve biyoteknik çabada seferberlik başlattık. 2025 yılında araştırma enstitülerimiz tarafından en az 10 milyon yararlı böcek üretilerek tabiata salınacak.
Tüketicilerin sağlam besine ulaşması maksadıyla besin işletmelerinin kontrol durumunu takip etmek için hayata geçirdiğimiz Besin İşletmelerinde Karekod Uygulamasını zarurî hale getireceğiz.
Bu noktada Tarımcebimde uygulamamıza farklı bir parantez açmak isterim.
Tarımcebimde ile Bakanlığımızın bütün faaliyet alanlarını tek bir uygulamaya yükledik.
Bitkisel üretimden hayvancılığa, arıcılıktan sulamaya, ormanlardan ulusal parklara kadar, birçok hizmete buradan vatandaşlarımız ulaşabilir.
Hatta evcil hayvanlarınızın aşı bilgilerini bile burada görebilirsiniz.
İşte bu uygulamanın Besin Denetim sekmesinde; restoran, kafeterya, market üzere bir işletmenin ne vakit denetlendiğini karekodu okutarak görebileceksiniz.
Su Vatandır anlayışıyla, 2025 yılında su ve sulama yatırımlarımıza devam edeceğiz. 307 tesisle 14 arazi toplulaştırma projesini tamamlayarak milletimizin hizmetine sunacağız.
Çiftçilerimizin pompajlı sulamada güç bedellerini düşürmek için, güneş gücü santralleri yapacağız. Enerji Bakanlığı tarafından kapasite tahsisi uygun görülen 150 MW Kurulu güce sahip GES tesisleri için 2025 yılında çalışmaları başlatacağız. Birinci adımı Şanlıurfa ve Edirne vilayetlerinde atacağız.
Kuraklık afetinden evvel bölümlere yönelik ihtarların yapılması gayesiyle Kuraklık İddiası ve Erken İkaz Sistemini geliştiriyoruz. 2025 yılında birinci ihtarları vereceğiz.
Taşkınlarla çabamız kapsamında 2025 yılında 162 taşkın denetim tesisini daha hizmete alacağız.
Taşkın afetinin olumsuz tesirlerinin azaltılması emeliyle Taşkın Varsayımı ve Erken İhtar Sistemini 2025 yılında daha da yaygınlaştıracağız. Sistemin 2028 yılı sonuna kadar tüm ülkemize hizmet eder hale getirilmesini sağlayacağız.
“Su Verimliliği Seferberliği” kapsamındaki faaliyetlerimizi ulusal ve memleketler arası alanda artıracağız.
Su kaynaklarımızın projeksiyonuna ait yapılan çalışmalarda Yerli ve Ulusal yazılımımız HİDROTÜRK Modelini kullanacağız.
Hidroloji, su tahsisi, su idaresi üzere bahisleri içeren bu modelle, yurtdışına olan lisans bağımlılığını ortadan kaldırarak bilgi güvenliğini sağlayacağız.
Türkiye Su Atlası ile ülkenin en değerli su kaynaklarına ilişkin bilgileri dijital ve basılı formatta vatandaşlarımızın istifadesine sunacağız.
Yeni ağaçlandırma, erozyon denetimi, ormanların rehabilitasyonu kapsamında 500 milyon adet tohum ve fidanı toprakla buluşturacağız.
Ormancılık faaliyetlerinde çalışacak olan orman köylümüze 35 milyar lira ödeme yapacağız.
Orman köylülerine yüzde 20’si hibe, yüzde 80’i faizsiz krediden oluşan 2 milyar 250 milyon lira ORKÖY kapsamında takviye vereceğiz.
90 adet orman parkı, 16 adet ekoturizm rotası ve 60 adet bal ormanı tesis edilerek, orman parkı sayısını 2017’ye, ekoturizm rotasını 140’a, bal ormanı sayısını 910’a çıkaracağız.
Son olarak, tarım, orman ve su kesimlerimizin geleceği için kıymetli olarak gördüğümüz 4. Tarım Orman Şûrası’nı Nisan ayında düzenleyeceğiz.
Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın “Güçlü Türkiye’nin yolu, güçlü tarımdan geçer” kelamını kendimize dustür edindik. Çalışmalarımızı da bu tarafta yapıyoruz.
Üretimi ve verimliliği artırmaya yönelik yeni projelerimiz yıl içinde hazır epey yeniden sizlerle paylaşacağız.